You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60<br />
(9), Afyon (22), Tarsus (29), Mardin (32),<br />
Kütahya (41), Yenice Köy (42)]nin yüklendi¤i<br />
bu görev Bühçe Köyü (29), Bozköy<br />
(4), Vahisar Köyü (5), Yaylada¤›<br />
(10), Yavafllar Köyü (14), Klavuzlar Köyü<br />
(21), Tunceli (34), Demirci Köyü (35),<br />
Bozkufl Köyü (36), Keflan (37)da “k›z evi”<br />
taraf›ndan yerine getirilmektedir. K›rsal<br />
kesimde k›z evi, flehir kesiminde ise o¤lan<br />
evi taraf›ndan haz›rlanmas› Türkler’in<br />
eski yurtlar›ndaki hayatlar›nda<br />
devlet teflkilat›ndaki bölünmeye geri gitti¤ini<br />
tahmin etti¤imiz (Köse II, ss:89-<br />
99) bu hususun küçük yerleflim yerlerinde<br />
henüz etkisini sürdürdü¤ü, büyük<br />
merkezlerde ise giderek canl›l›¤›n› yitirdi¤ini<br />
hissettirmektedir.<br />
*Kaynak kiflilere “bu gelene¤in neden<br />
uyguland›¤›” yolunda sorulan sorular<br />
bizi farkl› bak›fl aç›lar› ve yaklafl›mlarla<br />
karfl› karfl›ya b›rakm›flt›r. Araflt›rmam›z›n<br />
sonucuna göre duvak töreninin<br />
yap›lmas›nda en büyük etken “gelinin<br />
bâkire olmas›n›n kutlanmas› ve çevreye<br />
ilân edilmesi”dir. Bühçe Köyü (2), Borabay<br />
(11), ‹zmir (18), Band›rma (30), Keflan<br />
(37)da oldu¤u gibi...<br />
Baz› bölgelerde ise duvak, yeni evlilerin<br />
eksi¤ini tamamlama, onlara maddi<br />
yard›mda bulunmak için düzenlenir.<br />
Meselâ Manisa’n›n baz› k›s›mlar›nda (1)<br />
törene gelen misafirler daha önceden hediyelerini<br />
almam›fllarsa evin eksi¤ini yerinde<br />
görerek fikir edinirler veya geline,<br />
oynarken ya da törenden ayr›l›rken para<br />
takarlar.<br />
Gelin evini dü¤ünden önce gezmenin<br />
u¤ur getirmedi¤ine inan›lan yerlerde<br />
ise bu toplant›n›n amac› yeni gelinin<br />
çeyizini, eflyalar›n› yerinde görmektir.<br />
Nitekim Bay›nd›r-‹zmir (24)de e¤lenceden<br />
önce ev misafirlerce gezilir; çeyizin<br />
niteli¤i, gelinin bu konudaki becerisi<br />
hakk›nda fikir edinilir.<br />
Zeytinköy (7) ve Cabarfak›l› Köyü’nde<br />
(23) duvak, dü¤üne gelemedi¤i<br />
için gelini göremeyen, ona hediyelerini<br />
takdim edemeyip tak›lar›n› takamayan<br />
uzak ya da yak›n misafirleri a¤›rlamak,<br />
onlar›n da dü¤ün töreninin hiç olmazsa<br />
bu son k›sm›na kat›lmalar›n› sa¤lamakt›r.<br />
Baz› yörelerde ise “duvak”tan maksat<br />
güveyin taraf›n›n gelini yak›ndan<br />
görmeleri, onunla tan›flmalar›, gelinin<br />
yeni hayat› için uygun bir çevre haz›rlamalar›<br />
anlam›n› tafl›r: Yavafllar Köyü<br />
(14) ile Denizli (27)de oldu¤u gibi...<br />
Yeni gelinin evlili¤in ilk gecesi ya<br />
da ilk günlerinde yeni hayat›, yeni çevresi<br />
ile uyum içinde olup olmad›¤›, bu konuda<br />
bir problem yaflay›p yaflamad›¤›n›n<br />
ortaya ç›kmas› için de duvak töreninin<br />
düzenlendi¤i görülmektedir. Daha çok<br />
o¤lan taraf›n›n yeni k›zlar›n›n mutlulu-<br />
¤unu, k›z taraf›na etrafa duyurmas›,<br />
göstermesi anlam›na da gelen bu husus<br />
Bozköy (4), Keflan (37) ve Marmaris-<br />
Merkez’de (43) tespit edilmifltir.<br />
Bunlardan ayr› olarak tören s›ras›nda<br />
uygulanan baz› yöntemlerle (daha<br />
sonraki bölümde söz konusu edilecektir)<br />
“gelinin sabr›n›n ölçüldü¤ü” [‹zmir (18)]<br />
veya ”gelini daha bafltan yeni çevresinin<br />
hayat tarz›, de¤er yarg›lar› ile tan›flt›r›p,<br />
o konuda e¤itildi¤i, boynunu e¤mesinin<br />
sa¤land›¤›” [Torbal› (33)]da olmaktad›r.<br />
Sadece Uzundere Köyü (39)nde karfl›m›za<br />
ç›kt›¤› üzere duvak töreninin belli<br />
bir amaçla uygulanmay›p “âdet oldu¤u<br />
için” düzenlendi¤i de söz konusudur. Daha<br />
çok eski kültürü yaflatan, gelene¤e<br />
s›ms›k› ba¤l› olan bu tür k›rsal kesimlerde<br />
olaya realist de¤il, geleneksel bir bak›fl<br />
dikkatimizi çekmifl oldu¤unu, belirtmeliyiz.<br />
Ancak di¤er milletlerle gittikçe s›klaflan<br />
ve farkl› sahalarda etkin olan ilifl-<br />
98 http://www.millifolklor.com
Change language