You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
mir (24), Denizli-Merkez (27), Band›rma-Bal›kesir<br />
(30), Osmaniye Köyü-Marmaris<br />
(31) Torbal›-‹zmir (33), Demirci<br />
Köyü-Ödemifl (35), Bozkufl Köyü-Çank›r›<br />
(36), Keflan-Edirne (37), Dirjilova Köyü-<br />
Üsküp (40) ve Marmaris (43)te oldu¤u<br />
gibi...<br />
Baz› bölgelerde ise bu gelenek ailelerin,<br />
bir baflka ifadeyle bu töreni düzenleyen<br />
k›z ya da o¤lan taraf›n›n ekonomik<br />
seviyesine, o bölgedeki sosyal statüsüne<br />
ba¤l› olarak bazen yemekli, bazen de yemeksiz<br />
e¤lence olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r.<br />
Sadece Konya’n›n Seydiflehir<br />
ilçesine ba¤l› Bühçe Köyü (2) ile Tunceli<br />
Merkezde tespit edilen bu uygulaman›n<br />
daha çok hayat flartlar›n›n giderek zorlaflmas›<br />
dolay›s›yla olaylara daha realist<br />
bir yaklafl›mla ilgili oldu¤unu tahmin<br />
ediyoruz.<br />
‹zmir’in Bornova ilçesinde ortaya<br />
ç›kan bir baflka uygulama ise duva¤›n<br />
sadece erkeklerin bulundu¤u yemekli<br />
bir toplant› olarak düzenlenmekte olmas›d›r.(18)<br />
K›rk üç bölgeden sadece bir<br />
yerde tespit etti¤imiz bu durumun, o ailenin<br />
duvak olay›nda gelinin namus ve<br />
flerefinden daha çok güveyin egemenli¤ini<br />
ön plana ç›karmas›, yani olaya bak›fl<br />
aç›s›yla alakal› oldu¤unu düflünüyoruz.<br />
*Bu çeflitlili¤in, duva¤›n onuruna<br />
tertip edildi¤i yeni gelinin, o tören için<br />
giydi¤i k›yafete de aksetti¤ini görüyoruz.<br />
Araflt›rma yapt›¤›m›z yörelerin ekseriyetinde<br />
yeni gelinin duvak töreni<br />
için k›yafeti, dü¤ünde giydi¤i “gelinlik”tir.<br />
Nitekim Bühçe Köyü (2), Bozköy<br />
(4), Torbal› (6,33), Trabzon (9), fiark›flla<br />
(8), Yaylada¤› (10), Arasanl› Köyü (15),<br />
Kemerhisar (19), ‹zmir (18), Bay›nd›r<br />
(24), Denizli (27), Tarsus (29), Bay›nd›r<br />
(30), Osmaniye Köyü (31), Mardin (32)<br />
ve Tunceli (34)de duvak günü gelin, gelinli¤ini<br />
giyerek misafirlerini karfl›lar.<br />
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60<br />
Baz› bölgelerde ise yeni geline bu<br />
özel günde, o yöreye has k›yafetler giydirilir.<br />
Nitekim Hatay’da (25) ve ‹nönü-Eskiflehir<br />
(26)e gelin, o yerleflim bölgesinin<br />
milli giysilerini ya da o giyim tarz›yla<br />
birlikte günün flartlar›na uydurulmufl<br />
giysilerini giyer. Bafl›na da üzeri pullarla<br />
iflli k›rm›z› bir yemeni örtünür. Meselâ<br />
bu özel k›yafet Sand›kl›’n›n Yavafllar<br />
Köyü’nde “Üç etek” ve üzerine giyilen bir<br />
bulûz olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r<br />
(14).<br />
Derleme yapt›¤›m›z bölgelerin bir<br />
k›sm›nda da gelinin o gün için ya da yeni<br />
hayat›nda giyilmek üzere diktirdi¤i<br />
birkaç elbiseyi, de¤ifltirerek giydi¤i olur:<br />
Nevflehir’in Uçhisar Köyü (5)nde oldu¤u<br />
gibi... Baz› yörelerde ise gelin s›k s›k k›yafet<br />
de¤ifltirir. Sadece Kütahya merkez’de<br />
(41) rastlad›¤›m›z bu durumun<br />
önce “gelinlik” arkadan “çeflitli ve ilk kez<br />
giyilen pek çok elbise” [Marmaris (43) ve<br />
Kütahya’da (41) oldu¤u gibi] ya da “üç<br />
etek” veya sadece ”gelinlik” [Yavafllar<br />
Köyü (14)] olarak karfl›m›za ç›kt›¤› da olmaktad›r.<br />
De¤iflen ve geliflen zaman<br />
içinde ailelerin ekonomik ve kültür seviyeleri<br />
yan›nda tamamen gösterifl, biriyle<br />
ya da bir baflka aile ile olan iddialaflma<br />
vb. kadar çeflitli sebeplere ba¤l› olan bu<br />
uygulamada, insan faktörü ve kültür de-<br />
¤iflmeleri, etkili olmaktad›r.<br />
Sadece Manisa-Merkez (38) ve Dirjilova<br />
Köyü (40)da duvak gününde yeni<br />
gelinin giyece¤i k›yafetin belirli olmay›fl›<br />
bize bu gelene¤in giderek kayboldu¤u izlenimini<br />
vermektedir.<br />
*Gelelim yemekli olarak düzenlenen<br />
ya da çerez, meyve suyu kabilinden<br />
yiyecek ve içecek sunulan duvak toplant›lar›nda<br />
bu ikramlar›n kimin taraf›ndan<br />
haz›rland›¤›na... Elde etti¤imiz bilgilere<br />
göre baz› yörelerde “a¤alar evi”<br />
[Manisa (1,38), Torbal› (6,33), Trabzon<br />
http://www.millifolklor.com 97
Change language