MİLLİ FOLKLOR 60. Sayı (Pdf)

melerine yer vermifl oldu¤u çal›flmas›n›
Paris’te Frans›zca olarak yay›mlam›flt›r.
Bu eser, 2000 y›l›nda Türkiye’de Türkçe
olarak eklerle tekrar yay›mlanm›flt›r. Bu
kitab›n d›fl›nda Boratav’›n tekerleme konusuna
de¤indi¤i baflka araflt›rmalar› da
bulunmaktad›r. Ayr›ca baz› genel halk
edebiyat› çal›flmalar›n›n ilgili k›s›mlar›nda,
folklor dergilerinde ya da derleme
sonucu oluflturulan baz› kitaplarda metinlere
ve s›n›rl› baz› bilgilere ulafl›labilmektedir.
Son y›llarda halk edebiyat› sahas›nda
bilimsel eserler yay›mlamaya
a¤›rl›k veren Akça¤ Yay›nevi, tekerlemelerle
ilgili olarak yukar›da temas etti¤imiz
sorunlara cevaplar arayan “‹rfan›
Arzulayan Sözler Tekerlemeler” adl›
bir kitap yay›mlad›. Kitab›n yazar› Ali
Duymaz, bu çal›flmas›yla “Tekerleme”nin
bir tür olabilmesi yolunda önemli
bir ad›m atmaktad›r. Tekerleme üzerine
uzun bir çal›flma döneminin ürünü
olan bu kitapta, tekerleme konusunda
pek çok problemin ortaya kondu¤u ve bu
problemlerin çözümüne yönelik görüfl ve
de¤erlendirmeler sunuldu¤u dikkati
çekmektedir. Eserde, karmafl›k bir halk
edebiyat› ürünü olan tekerlemelerin tan›m›,
teflekkülü, flekil ve muhteva özellikleri,
tasnifi gibi konularda önemli tespitler
yer almaktad›r. Ayr›ca Türk dünyas›ndan
verilen örnekler ve bu örneklere
iliflkin de¤erlendirmeler, bu çal›flman›n
bir di¤er önemli yan›d›r. Anadolu
sahas› ile di¤er Türk topluluklar›ndan
örnek metinler, ortak bafll›klar alt›nda
mukayeseye f›rsat verecek biçimde
özenle seçilmifltir. Baz› metinlerin Anadolu
sahas›nda unutulmufl veya de¤iflmifl
flekilleri, Türk flivelerinden verilen
örneklerle tamamlanm›fl, böylece takip
edilemeyen bir sürecin takibine imkan›
veren bu metinlerle “tekerleme” türüne
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60
yaklafl›mda önemli bir mesafe kat edilmifltir.
Ali Duymaz’›n bu çal›flmas›; “Ön
Söz”, “Birinci Bölüm (Tekerlemeler Üzerine)”,
“‹kinci Bölüm (Yaz› ve Bildiriler)”,
“Üçüncü Bölüm (Tasnife Ba¤l› Metin
Ve De¤erlendirmeler)” ve “Bibliyografya”
bölümlerinden oluflmaktad›r.
Birinci bölüm “Tekerlemeler Üzerine”
üst bafll›¤›n› tafl›maktad›r. Burada
“Kavram ve Tür Olarak Tekerleme”, “Tekerlemelerin
Kökeni ve Teflekkülü”, “Tekerlemelerin
Anlat›m ve Muhteva Özellikleri”,
“Tekerlemelerin fiekil ve ‹fade
Özellikleri”, “Tekerlemelerin ‹fllevleri”,
“Tekerlemelerin Tasnifi” konular› üzerinde
durulmufltur. Bafll›klardan da anlafl›laca¤›
gibi Duymaz, bu bölümde “Tekerlemeler”le
ilgili olarak problem teflkil
eden tan›m, teflekkül, muhteva ve flekil
özellikleri, ifllev, tasnif gibi hususlara
de¤inmifltir. Birinci bölüm bir türü incelemek
için gerekli olan mevzular›n ele
al›nmas› esas› üzerine kurulmufltur. Burada
verilen bilgiler, bugüne kadar yap›lan
çal›flmalar›n tekrar› de¤il, karfl›lafl›lan
problemleri çözmeye yönelik önemli
tespitlerden oluflmaktad›r.
‹kinci bölüme “Yaz› ve Bildiriler”
ad› verilmifltir. Kitab›n bu bölümü yazar›n
muhtelif dergilerde yay›mlad›¤›, çeflitli
toplant›larda bildiri olarak sundu¤u
makale ve bildirilerinden, ayr›ca daha
önce yay›mlanmam›fl baz› çal›flmalar›ndan
oluflmaktad›r. Seçilen bu yaz›lar,
“tekerleme” türüne farkl› aç›lardan yaklafl›m
denemeleridir ve kitap bütünlü¤ü
içinde konuyu tamamlay›c› mahiyettedir.
Bu yaz› ve bildiriler, özellikle tekerlemelerin
kökeni, büyü ve sihirle olan ilgileri
gibi hususlarda teorik bilgiler verirken
Türkmen ve Kuzey K›br›s Türklerinin
tekerlemeleri üzerinde de uygulamal›
çal›flma niteli¤i tafl›maktad›r. “Te-
http://www.millifolklor.com 255