You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
BAYBURTLU Z‹HNÎ’N‹N B‹R KOfiMASININ ONTOLOJ‹K<br />
ANAL‹Z METODUYLA ‹NCELENMES‹<br />
An Ontological Analysis of A “Koflma” of Bayburtlu Zihni<br />
Analyse ontologique d’un poème de «Bayburtlu Zihni»<br />
Halk edebiyat› mahsullerinin edebî<br />
tenkit süzgecinden geçirilmesi çabas›,<br />
önümüze iki mesele koymufltur. Bunlardan<br />
biri halk edebiyat›n›n genel mânâda<br />
sanat de¤erinin olup olmad›¤›; ikincisi<br />
de bu mahsullerin nas›l de¤erlendirilece¤i<br />
meselesidir. Kayna¤›, tabiat› ve mu-<br />
Yrd. Doç. Dr. fiahin KÖKTÜRK*<br />
ÖZET<br />
‹nceleme metodlar› edebî metinlerin sanat de¤erini ortaya koymada önemli bir yere sahiptir. Bu ba¤lamda<br />
çeflitli metodlar›n halk edebiyat› metinlerine uygulanmas› onlar›n edebî de¤erini ve sanat seviyesini<br />
ortaya ç›karacakt›r.<br />
Bu çal›flmada önce halk edebiyat› metinlerinin incelenmesi süreci üzerinde durulmufl daha sonra varl›¤›<br />
ontik bir bütün olarak de¤erlendiren ontolojik estetik ve bir edebî metni varl›k tabakalar› temelinde inceleyen<br />
ontolojik analiz metodu hakk›nda bilgi verilmifltir.<br />
Son bölümde, ontolojik analiz metodu Bayburtlu Zihnî’nin bir koflmas›na uygulanm›fl, bu çerçevede fliir,<br />
-s›ras›yla- ses, anlam, nesne/obje ve al›nyaz›s› tabakalar›na göre incelenmifltir.<br />
Sonuç olarak bu yaz›da, âfl›k tarz› fliirlere çeflitli analiz metodlar› uyguland›¤› takdirde;<br />
-genelde- onlar›n sanat de¤eri ve seviyesinin tesbit edilebilece¤i, -özelde de- bu koflman›n öz ve sunulufl<br />
aç›s›ndan estetik bir de¤er tafl›d›¤› ortaya konulmufltur.<br />
Anahtar kelimeler:<br />
Halk Edebiyat›, Ontolojik Estetik, Ontolojik Analiz Metodu, Bayburtlu Zihnî, Koflma.<br />
ABSTRACT<br />
The analysis methods plays an important role in finding out the art value of literature texts. Within<br />
this context, applying different analysis methods to folk literature texts indicates the literary value of texts.<br />
In this study firstly, an attention is given to the process of studying texts of folk literature. Secondly,<br />
an information is provided on ontological aesthetic which evaluates the existence as ontic and ontological<br />
analysis method that examines a text on the basis of existence’s layers.<br />
Finally, ontological analysis method has been applied to one of Bayburtlu Zihnî’s poems and its layers<br />
such (a.s.) utterance, meaning, object and fate.<br />
In conclusion, if various analysis methods are applied to the folk literature texts, it is seen that in general<br />
the art value and the level of the poems can be evaluated and in private this poem has aesthetic value<br />
from the aspect of form and content.<br />
Key Words:<br />
Folk literature, Ontological Aesthetic, Ontological Analysis Method, Bayburtlu Zihnî, Koflma.<br />
* Ondokuz May›s Üniv. Fen-Edebiyat Fak. Türk Dili ve Edebiyât› Bl. Ö¤rt. Üyesi.<br />
hafaza flekli ile yaz›l› edebiyat tarz›ndan<br />
farkl› bir yerde duran halk edebiyat›na,<br />
ayd›nlar›m›z›n bak›fl› genellikle olumsuz<br />
olmufltur. (Günay, 1986:138) Bu bak›fl,<br />
ister istemez halk edebiyat› mahsullerinin<br />
birer “edebî metin” oldu¤u gerçe¤inin<br />
gözden kaç›r›lmas› sonucunu do¤ur-<br />
170 http://www.millifolklor.com
Change language