MİLLİ FOLKLOR 60. Sayı (Pdf)

Ama Atatürk, 1930’lu y›llarda, Türk
Dünyas› ile alâkal› çok önemli sözler
söylemifltir. Sovyetler Birli¤i’nin yak›n
bir gelecekte parçalanaca¤›n›, orada yaflayan
özbeöz kardefllerimiz, soydafllar›m›zla
alâkal› olarak kültürel, dil ve di-
¤er aç›lardan haz›rl›kl› hale gelmemizi,
onlarla temas› yakalamam›z› istemifltir.
Onun d›fl›nda, benim çocuklu¤umdan itibaren,
daha önce de söyledi¤im gibi, geçmiflim
ve kültürümle alâkal› duygusal
ba¤lant›m vard›. Orta Asya ve Kafkasya’daki
Türk Cumhuriyetleri, ba¤›ms›zl›klar›na
kavufltuktan sonra, bu husus,
bende bir aflk haline dönüfltü. Türkiye
ne yap›p edip bu ülkelerle irtibat› sa¤lamal›,
ba¤›n› kurmal›yd›. Avrupa, Rusya
veya Amerika’n›n kargalar› bu soydafllar›m›z›n
üzerine üflüflmeden, bizim, Hac›
Bektafl Veli gibi “don(flekil) de¤ifltirmek”
suretiyle, bir güvercin olarak buralarda
varl›¤›m›z› hissettirmemiz lâz›md›. “Don
de¤ifltirmek”, biliyorsunuz Alevî-Bektaflî
kültüründe önemli bir semboldür. Yani
bizim inan›fl›m›zda, yeni bir kimli¤e
bürünmek suretiyle kendisini orada ortaya
koyma, var etme demektir bu. Bunun
için, hangi tarzda olursa olsun; yüzy›llar
ve co¤rafyan›n getirdi¤i ayr›l›klara
ra¤men, Türkiye Türklerinin lehçelerinde
Arap ve Acem dillerinin tesiriyle oluflan
de¤iflikliklere ra¤men, oralarda da
Rusça veya baflka dillerin etkisiyle birtak›m
kaymalar›n olmas›na ra¤men, bu
insanlarla, Atatürk’ün de iflaret etti¤i gibi,
bir soy ve kan birli¤imiz var. Bunun
için, bu insanlarla kültürel birli¤imizin
suretle sa¤lanmas› lâz›md›r. Bunlar›n
sa¤lanaca¤› alanlar›n bafl›nda da üniversiteler
gelir. Bütün bu hedeflere katk›
sa¤lamak amac›yla, bunun için, Mu¤la
Üniversitesi aç›l›r aç›lmaz, ilk iflim Ça¤dafl
Türk Lehçeleri ve Edebiyatlar› Bölümü’nü
kurmak oldu. Özetle söyleyecek
Millî Folklor, 2003, Y›l 15, Say› 60
olursam, bu bölümü kurmaktaki amac›m;
Türkiye’nin kültürel, tarihî, siyasî
ve ekonomik aç›dan bu ülke insanlar›yla
bütünlü¤ünü sa¤lamaya katk› vermektir.
Aç›kça, tereddütsüz söylüyorum,
Atatürk’ün 1930’lar›n bafl›nda söyledi¤i,
ama 1940’l› y›llarda reddedilen bu anlay›fl›
hayata geçirmek lâz›md›r. Bunu Turanc›l›k
olarak alg›lamamak lâz›m, hay›r,
ben öyle bir düflünce içerisinde de¤ilim
zaten. Bunu menfaat, duygu, tarih
ve kültür birli¤i anlam›nda söylüyorum.
Bu birli¤i düflünerek, Türkiye’nin en Bat›
ucunda, Türk Dünyas›n›n Avrupa’ya
aç›lan en son kap›s› olan Mu¤la’da, bu
bölümü kurdum. “Ey Kazak kardeflim!
Ey Uygur kardeflim! Ey K›rg›z kardeflim!
Ey Azerî kardeflim! Ey Özbek, Yakut,
Baflkurt kardeflim!” diyebilmek ve onlarla
olan ba¤lar›m›z› kuvvetlendirmek; ö¤rencilerimize
bu dünyay› tan›tmak, Türkiye’nin
bu ülkelerle, her alandaki menfaat
birli¤i için bu genifllemesi için bu bölümü
açt›m.
A.A.Ç. -Türk Cumhuriyetlerinde bulundunuz.
Buralarda çeflitli incelemeler yapt›n›z.
Türk Dünyas›, kültürel aç›dan birbirine
daha çok nas›l yaklaflt›r›labilir?
E.R.F. - Kanaatimce, hiç vakit geçirmeden,
Türkiye Cumhuriyeti de dahil
olmak üzere, Türk Cumhuriyetlerinin
tümünde, ilgili ülke taraf›ndan tespit
edilen eserler, karfl›l›kl› olarak ilgili lehçeye
aktar›lmal›d›r. Yani K›rg›zistan’da
ya da Kazakistan’da bulunan kardeflim,
benim Yunusumu kendi lehçesinde okumal›,
Yahya Kemal’i yazd›¤› dilde okumal›.
Naz›m Hikmet’i Rusça okuyor,
ama hem Naz›m Hikmet’i, hem Necip
Faz›l’› da kendi lehçesinde okumal›.
Mehmet Akif, Hac› Bektafl Veli, Mevlâna’y›
da okumal›. Biz de, kardefl cumhuriyet
ya da topluluklar›n eserlerini Tür-
http://www.millifolklor.com 29