slâm ahlâkı

Nûr sûresinin otuzbirinci âyetinde meâlen, (Ey mü’minler! Allahatevbe ediniz!) buyuruldu. Tahrîm sûresinde, sekizinci âyet-ikerîmesinde meâlen, (Allaha tevbe-i nasûh yapınız!) buyuruldu.Nasûh kelimesine yirmiüç ma’nâ verilmişdir. Bunlardan en meşhûru,pişmân olup, dili ile istigfâr etmek ve bir dahâ işlememeğe karârvermekdir. Bekara sûresinde ikiyüzyirmiikinci âyetinde meâlen,(Allahü teâlâ, tevbe edenleri sever) buyuruldu.Hadîs-i şerîfde, (En iyiniz, günâhdan sonra hemen tevbe edeninizdir)buyuruldu. Günâhların en büyüğü, küfrdür ve münâfıklıkdırve irtidâddır.[Müslimân olmamış ve olmıyan kimseye, (Kâfir) denir. Müslimânlarıaldatmak için müslimân görünen kâfire, (Münâfık) ve(Zındık) denir. Müslimân iken kâfir olan kimseye, irtidâd etdi denir.İrtidâd edene (Mürted) denir. Bu üçü, kalbinden inanarak hâlisîmân ederse, muhakkak müslimân olur.(Berîka) ve (Hadîka)da, dil âfetlerinde ve (Mecma’ul-enhür)dediyor ki, (Erkek veyâ kadın, bir müslimân, âlimlerin sözbirliği ileküfre sebeb olacağını bildirdikleri bir sözün veyâ işin küfre sebebolduğunu bilerek, amden [ya’nî tehdîd edilmeden, istekle] veyâbaşkalarını güldürmek için söyler, yaparsa, ma’nâsını düşünmesedahî, îmânı gider. (Mürted) olur. Buna (Küfr-i inâdî) denir. Eğerbunun küfre sebeb olduğunu bilmeyip, amden söyler, yaparsa, yinemürted olur. Buna (Küfr-i cehlî) denir. Çünki, her müslimânın,bilmesi lâzım olan şeyleri öğrenmesi farzdır. Bilmemesi özr değil,büyük günâhdır. Küfr-i inâdî ve küfr-i cehlî ile mürted olanın, nikâhıbozulur. Zevcesinden vekâlet alarak, iki şâhid yanında veyâcâmi’de cemâ’at ile (Tecdîd-i nikâh) yapması lâzım olur. İkidenfazla tecdîd için (Hulle) lâzım olmaz. Küfre sebeb olan sözü, hatâederek [ya’nî amden olmayıp, yanılarak] veyâ te’vîlli olarak veyâikrâh [tehdîd] edilerek söylerse, mürted olmaz ve nikâhı bozulmaz.Küfre sebeb olması, âlimler arasında ihtilâflı olan bir sözü amdensöyleyen mürted olmaz ise de, bunun tevbe ve istigfâr etmesi vetecdîd-i nikâh yapması ihtiyâtlı olur.) Câmi’lere giden müslimânın,küfr-i inâdî ve küfr-i cehlî ile mürted olması düşünülemez. Yalnızbu son şeklde, mürted olması düşünülebileceğinden, imâm efendilercemâ’ate, (Tecdîd-i îmân) düâsını, ya’nî (Allahümme innî ürîdüen üceddidel-îmâne vennikâha tecdîden bi-kavli lâ ilâhe illallahMuhammedün resûlullah) okutarak tevbe ve tecdîd-i nikâh yapılıyor.Böylece, (Lâ ilâhe illallah diyerek, tecdîd-i îmân yapınız!)hadîs-i şerîfindeki emr yapılmış olmakdadır. [Her zemân, her zevce,zevcine “aramızdaki nikâhı tecdîd etmek için seni vekîl etdim”– 116 –