slâm ahlâkı

Çünki hayvânlar, yaratıldıkları şeyde ileridedirler. Kendilerine fâidelişeyleri anlar ve onlara yaklaşırlar. Zararlı olanları da anlayıp,onlardan uzaklaşırlar. Hâlbuki bunlar, bilmez olduklarını bildiklerihâlde, bu çirkin hâlden uzaklaşmaz, ilme yaklaşmazlar.[İmâm-ı Rabbânî “rahime-hullahü teâlâ”, (Mektûbât) kitâbınınbirinci cildinin ikiyüzellidokuzuncu mektûbunda buyuruyor ki,(Bu fakîre göre, dağda yetişip, hiçbir din duymayıp, puta tapanmüşrikler, ne Cennete, ne de Cehenneme girmiyeceklerdir. Âhıretdedirildikden sonra, hesâba çekilip, zulmleri, kabâhatleri kadar,mahşer yerinde azâb çekeceklerdir. Herkesin hakkı verildikdensonra, bütün hayvânlar gibi, bunlar da, yok edileceklerdir. Biryerde sonsuz kalmıyacaklardır. Herkesin aklı, dünyâ işlerinde bile,şaşırıp yanılırken, Allahü teâlânın, aklları ile bulamadıkları için,kullarını ateşde sonsuz olarak yakacağını söylemek, bu fakîre çokağır gelmekdedir. Küçük iken ölen kâfir çocukları da, böyle yokolacaklardır.Bir Peygamberin “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât” vefâtındansonra, çok vakt geçip, zâlimler tarafından din bozularak, unutulduğuyerlerde yaşayıp, Peygamberlerden ve islâmiyyetden haberi olmıyaninsanlar da, Cennete ve Cehenneme sokulmıyacak, böyletekrâr yok edileceklerdir). Kâfir memleketlerinde yaşayıp, islâmiyyetiişitmeyenler de böyledir.]Îmân edilecek şeyleri ve farzlardan, harâmlardan meşhûr olanları,lüzûmu kadar öğrenmek farzdır. Bunları öğrenmemek harâmdır.İşitip de, öğrenmeğe ehemmiyyet vermemek küfr olur. Cehlinilâcı, çalışıp öğrenmekdir. Cehlin ikincisi, (Cehl-i mürekkeb)dir.Yanlış, sapık i’tikâd etmekdir. Yunan felsefecilerinden ve müslimânlardanyetmişiki bid’at fırkasından îmânı gidenler böyledir. Bucehâlet, birincisinden dahâ fenâdır. İlâcı bilinemiyen bir hastalıkdır.Îsâ aleyhisselâm, (Sağırı, dilsizi tedâvî etdim. Ölüyü diriltdim.Fekat, cehl-i mürekkebin ilâcını bulamadım) demişdir. Çünki,böyle kimse, cehlini ilm ve kemâl sanmakdadır. Câhil ve rûh hastasıolduğunu bilmez ki, ilâcını arasın! Ancak, Allahü teâlânın hidâyetiile hastalığını anlıyan, bu derdden kurtulabilir.2-) (Küfr-i cühûdî)ye, küfr-i inâdî de denir. Küfr olduğunu bilerek,inâd ederek, kâfir olmakdır. Kibr sebebi ile ve mâla, zevkeve mevkı’ sâhibi olmayı sevmekden veyâ ayblanmakdan korkmaksebebi ile hâsıl olur. Fir’avnın ve yoldaşlarının küfrleri böyleidi. Mûsâ aleyhisselâmın mu’cizelerini gördükleri hâlde, îmânetmediler. Bizim gibi bir insana inanmayız dediler. Kendileri gibibir insanın Peygamber olacağını kabûl etmediler. Peygamber– 19 –