slâm ahlâkı

Kıble sâatini bulmakFDEkvatorMedâr-ı şemsZ(2)ŞemsC∞a´aKıble(1)ŞehrK ŞK90-a´90-∞d90-afHB90-diAKutbŞehrin üfk-ı hakîkîsi(1) Şimâl-cenûb istikâmeti. (2) Şark-garb istikâmeti.AZ= nisfünnehârsin(t' - t)K Kıble zâviyesi: tan K =: İstanbul için 29 derecedir.sin (a - a')a, a' : Şehrin ve Mekkenin arz derecelerit, t' : Şehrin ve Mekkenin tûl dereceleri∞ : Güneşin meyl derecesi. Ş, şehrin şâkûlünün semâ küresinikesdiği nokta ve Z, zevâl noktası.Dik kürevî müselleslerde Napier düstûru:ABŞ’de: cos (90-a)= cot i æ cot K’dır. Dâimâ tan A æ cot A = 1olduğu için: sin a = 1 / tan i æ 1 / tan K tan i = 1 ÷ (sin a æ tan K)olur…(1)ABC’de cos ( i + H) = tan ∞ æ cot d dir. … (2)ABŞ’de : cos i= tan a æ cot d olacağından (2) düstûru:cos (i + H) = tan ∞ æ cos i / tan a … (3) olur.(1).ci düstûrdan i zâviyesi ve (3)den (i+H) ve buradan Kıblevaktinin H Fadl-ı dâirinin, ya’nî CZ kavsinin derecesi bulunur ki,zemâna çevrilip, hakîkî zevâl vaktinden farkı, ta’dîl-i zemân ve tûlfarkını hesâba katarak, müşterek sâate göre (Kıble sâati) olur.Meselâ, 2 Şubatda ∞= –17 derece olduğundan hesâb makinesi ile,İstanbul için, i=70,5 derece ve H 1 sâat 45 dakîka bulunur. 380. cisahîfeye bakınız!– 568 –