slâm ahlâkı

hü teâlânın rızâsını, sevgisini kazanmak için, islâmiyyete uyan vebir mürşidi seven müslimâna (Sâlih) [iyi insan] denir. Allahü teâlânınrızâsını, sevgisini kazanmış olana (Ârif) veyâ (Velî) denir. Başkalarınında, bu sevgiyi kazanmalarına vâsıta olan Velîye (Mürşid)denir. Bu mubârek, seçilmiş insanların hepsine (Sâdık) denir. Bunlarınhepsi sâlihdir. Sâlih mü’min Cehenneme hiç gitmiyecekdir.Kâfir, muhakkak Cehenneme gidecekdir. Cehennemden hiç çıkmıyacak,sonsuz azâb görecekdir. Kâfir îmân ederse, bütün günâhlarıhemen afv olur. Fâsık, tevbe edip, ibâdetleri yapmağa başlarsa,Cehenneme girmiyecek, sâlih mü’min gibi, doğru Cennete gidecekdir.Tevbe etmezse, yâ şefâ’at ile veyâ sebebsiz afv olup, doğruCennete gidecek, yâhud Cehennemde günâhları kadar yandıkdansonra, Cennete girecekdir.Kur’ân-ı kerîm, o zemânki insanların konuşduğu arabî gramereuygun olarak gelmişdir ve nazm hâlindedir. Ya’nî, şi’r gibi, düzgündür.Arabî lisânının incelikleri ile doludur. Bedi’, Beyân,Me’ânî ve Belâgat ilmlerinin bütün inceliklerine uygundur. Bununiçin anlaması çok güçdür. Arabî lisânının inceliklerini bilmiyenkimse, arabî okuyup yazsa bile, Kur’ân-ı kerîmi iyi anlıyamaz. Buincelikleri bilenler bile anlıyamamış, çok yerlerini, Peygamberefendimiz açıklamışdır. Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve sellem”bu açıklamalarına (Hadîs-i şerîf) denir. Eshâb-ı kirâm “rıdvânullahiteâlâ aleyhim ecma’în, Peygamberimizden “sallallahü teâlâaleyhi ve sellem” işitip öğrendiklerini, gençlere bildirmişlerdir. Zemângeçdikce kalbler kararmış, hele yeni müslimân olanlar,Kur’ân-ı kerîmden, kendi noksan aklları ve kısa görüşleri ile ma’nâçıkarmağa kalkışmışlar, Peygamber efendimizin bildirdiklerine uymıyanşeyler anlamışlardır. İslâm düşmanları da, bu bölünmeyi,parçalanmağı körüklemiş, böylece, yetmişiki dürlü bozuk, sapıkinanış meydâna gelmişdir. Böyle sapık inanan müslimânlara(Bid’at ehli) veyâ (Dalâlet ehli) denir. Yetmişiki bid’at fırkasındanolanların hepsi, muhakkak Cehenneme girecek, fekat mü’min olduklarıiçin, Cehennemde sonsuz kalmıyacaklar, çıkıp Cennete gireceklerdir.İnanışı, Kur’ân-ı kerîmde ve hadîs-i şerîflerde açık olarakbildirilmiş bir bilgiye uymaz ise, bunun îmânı gider. Buna(Mülhid) denir. Mülhid, kendini müslimân sanır.İ’tikâd bilgilerini, ya’nî inanılması lâzım olan din bilgilerini,Eshâb-ı kirâmdan “rıdvânullahi teâlâ aleyhim ecma’în” doğruolarak öğrenip, kitâblara yazan islâm âlimlerine, (Ehl-i sünnet)âlimleri denir “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în”. Bunlar,dört mezhebin birinde ictihâd derecesine yükselmiş olan âlimlerdir.Bu âlimler, Kur’ân-ı kerîmin ma’nâsını, kendi aklları ile,– 174 –