slâm ahlâkı

zü meşhûrdur. [Zeheb, altın, zihâb, i’tikâd, mezheb de, işlerde tutulanyol demekdir.]Hased etmek, Allahü teâlânın takdîrini değişdirmez. Boşunaüzülmüş, yorulmuş olur. Kazandığı günâhlar da, cabası olur.Mu’âviye “radıyallahü anh”, oğluna nasîhat olarak, (Haseddençok sakın! Hasedin zararları sende, düşmanınınkinden dahâ önceve dahâ çok hâsıl olur) dedi. Süfyân-ı Sevrî “rahmetullahi teâlâaleyh” hased etmeyenin zihni açık olur, demişdir. Hiçbir hasedcimurâdına kavuşmamışdır. Kimseden hurmet görmemişdir.Hased, sinirleri bozar. Ömrünün azalmasına sebeb olur. Esma’îdiyor ki, bir köylüye rastladım. Yüzyirmi yaşında idi. Çok yaşamasınınsırrını sordum. (Çünki, hiç hased etmedim) dedi. Ebülleys-iSemerkandî “rahmetullahi teâlâ aleyh” diyor ki, (Üç kimsenindüâsı kabûl olmaz: Harâm yiyenin, gîbet edenin, hasededenin).Hased olunanın, dünyâda ve âhıretde, bundan hiç zararı olmaz.Hattâ fâidesi olur. Hased edenin ömrü üzüntü ile geçer. Hased etdiğikimsede ni’metlerin azalmadığını, hattâ artdığını görerek, sinirbuhrânları geçirir. Hasedden kurtulmak için, ona hediyye göndermeli,nasîhat vermeli, onu medh etmelidir. Ona karşı tevâdu’ göstermelidir.Onun ni’metinin artmasına düâ etmelidir.HIKD16 - Hıkd, kalb hastalıklarının onaltıncısıdır. Hıkd, başkasındannefret etmek, kalbinde ona karşı kin, düşmanlık beslemekdir.Kendine nasîhat verenlere böyle kin beslemek harâmdır. Ona hıkddeğil, itâ’at etmek lâzımdır. O, Allahın emrini yerine getirmişdir.Onu sevmek, hurmet etmek lâzımdır. Zulm edene karşı hıkd harâmdeğildir. Bir alacaklı ölse, bunun hakkı vârislerine ödenmese,kıyâmetde ödetilir. Zâlimi afv etmek efdaldir. Uhud gazâsında Resûlullahın“sallallahü aleyhi ve sellem” mubârek yüzü yaralanıp,mubârek dişi kırılınca, Eshâb-ı kirâm “radıyallahü teâlâ anhüm ecma’în”çok üzüldüler. Düâ et, Allahü teâlâ, cezâlarını versin dediler.(La’net etmek için gönderilmedim. Hayr düâ etmek için, hermahlûka merhamet etmek için gönderildim) ve (Yâ Rabbî! Bunlarahidâyet et. Tanımıyorlar, bilmiyorlar) buyurdu. Düşmanlarınıafv etdi. La’net etmedi.Hadîs-i şerîfde, (Sadaka vermekle mâl azalmaz. Allahü teâlâ,afv edenleri azîz eder. Allah rızâsı için afv edeni, Allahü teâlâ yükseltir)buyuruldu. Gülâbâdî diyor ki, bu hadîs-i şerîfde bildirilensadaka, farz olan sadaka demekdir. Ya’nî zekât demekdir. Tevâ-– 78 –