slâm ahlâkı

Beyâzdan başka her renge ve bulanık olana hayz kanı denir.Bir kız, hayz görmeye başlayınca (bâliga) olur. Ya’nî kadınolur. Kan görüldüğü andan, kesildiği güne kadar olan günlerin sayısına(Âdet zemânı) denir. Âdet zemânı en çok on gündür. En azüç gündür. Şâfi’î ve Hanbelî mezheblerinde, en çoğu onbeş, en azıbir gündür.Hayz kanının durmadan hep akması lâzım değildir. İlk görülenkan kesilip, birkaç gün sonra tekrâr görülürse, aradaki üç gündenaz olan temizlik, sözbirliği ile hep akdı kabûl edilir. Üç gün ve dahâçok süren temizlik, hayzın onuncu gününden önce biterse,imâm-ı Muhammedin “rahime-hullahü teâlâ” imâm-ı a’zam EbûHanîfeden “rahime-hullahü teâlâ” rivâyet etdiğine göre, on güniçinde hep akdı kabûl edilir. İmâm-ı Muhammedin bildirdiği başkabir rivâyet de vardır. İmâm-ı Ebû Yûsüfe “rahime-hullahü teâlâ”göre ise, onbeşinci günden önce biten bütün temizlik günlerindehep akdı kabûl edilir. Bir kız, bir gün kan, sonra ondört gün temizlik,sonra bir gün kan görse ve bir kadın, bir gün kan, on gün temizlikve bir gün kan görse, veyâ üç gün kan, beş gün temizlik ve birgün kan görse, imâm-ı Ebû Yûsüfe göre, kızın ilk on günü hayzolur. Birinci kadının âdet günü kadarı hayz olup sonraki günlerinhepsi istihâza olur. İkinci kadında, dokuz günün hepsi hayz olur.İmâm-ı Muhammedin “rahime-hullahü teâlâ” birinci rivâyetinegöre, yalnız ikinci kadının dokuz günü hayz olur. İmâm-ı Muhammedinikinci rivâyetine göre, yalnız ikinci kadının ilk üç günü hayzolup, diğerleri hayz olmazlar. Biz, kitâbımızı (Mülteka)dan tercemeederek, aşağıdaki bilgilerin hepsini, imâm-ı Muhammedin birincirivâyetine göre yazdık. Bir gün, tam yirmidört sâat demekdir.Evlenmemiş (Bâkire) kadınların, yalnız hayz zemânında, evli olanlarınise her zemân, fercin ağzına (Kürsüf) denilen bez veyâ pamukkoymaları ve buna koku sürmeleri müstehabdır. Kürsüfün hepsinifercin içine sokmaları mekrûhdur. Kürsüf üzerinde, aylarca, hergünkan lekesi gören kız, ilk on gün hayzlı, sonra yirmi gün istihâzalıkabûl edilir. (İstimrâr) denilen bu kan kesilinceye kadar, hepböyle devâm eder. Bir kız, üç gün kan görüp, bir gün görmese, sonrabir gün görse, iki gün görmese, bir gün dahâ görüp bir gün görmese,yine bir gün görse, bu on günün hepsi hayz olur. Her ay, birgün kan görse, bir gün görmese, böyle on gün birer gün görüp görmese,gördüğü günlerde nemâzı ve orucu terk eder. Ertesi günlerdegusl abdesti alıp nemâzlarını kılar [Mesâil-i şerh-i vikâye]. Üçgünden, ya’nî yetmişiki sâatden, beş dakîka bile az olan ve yeni başlıyaniçin on günden çok sürünce, onuncu günden sonra ve yeni– 222 –