slâm ahlâkı

lerin nemâzları bâtıl olur. Fekat, nemâzda iken imâma uyan kadına,imâm veyâ cemâ’atden biri, geri çekilmesi için eli ile işâret eder,o da çekilmezse veyâ imâm, kadınlara imâm olmağa niyyet etmemişise, kadının nemâzı fâsid olur, erkeğin olmaz. Bir hizâda, birrükn mikdârı durmamış ise veyâ biri, bir adam boyundan fazla yüksekdekılıyorsa yâhud aralarında dikili baston, direk veyâ bir adamduracak kadar boşluk varsa, ikisinin de bozulmaz. Aynı imâma uymamışiseler de, bozulmaz ise de, kadın için tahrîmen mekrûh olur.Abdesti, guslü, teyemmümü, mest veyâ cebîre üzerine meshi bozacakbirşey, selâm vermeden önce hâsıl olursa, üç mezhebde nemâzbozulur. Son teşehhüdü okumağı bitirmeden önce olursa, hanefîdede bozulur. Beş vakt nemâzdan sonra, hemen bir âyetelkürsî vedoksandokuz tesbîh ve bir tehlîl okumak müstehabdır. Farzdan veyâson sünnetden sonra okunurlar. Şâfi’îde birincisi, hanefîde ikincisiefdaldir. Sonra, düâ edilir.199 - (El-fıkh-u alel-mezâhib-il erbe’a)da diyor ki, (Mâlikîmezhebinde, sağlam insandan çıkan bevl, menî, mezî, vedî, istihâzakanı, gâit ve yel abdesti bozar. Taş, solucan, cerâhat, sarı su,kan çıkınca bozulmaz. Abdesti bozanlar, hastalık ile çıkarsa veçıkması men’ olunamazsa, meselâ bevl, bir nemâz vaktinin yarısındançok devâm eder ve çıkma zemânı belli olmazsa, abdestibozmaz. İkinci kavle göre, bu üç şart olmasa da, hastanın abdestibozulmaz. Çıkmadığı zemân abdest alması müstehab olur. Hanefîmezhebindeki özr sâhibi hastaların, ihtiyârların, abdest almakdaharac ve meşakkat olduğu zemân, bu kavli taklîd etmelerisahîh olur. Bevlin kesildiği zemânı belli ise, bu zemânda abdestalması iyi olur. İstibrâ zemânı uzun süren veyâ sonraları damlayanve bir nemâz vakti devâmlı akmadığı için özrlü olamıyan hanefîve şâfi’îler, mâlikî mezhebini taklîd eder. Bunun için, abdesteve gusle başlarken niyyet eder. Abdestde ve guslde her uzvu elile veyâ havlu ile hafîf delk etmeli, sığamalı, abdestde başın heryerini mesh etmelidir. Kulaklar üstündeki cild, baş demekdir.Mesh edilmesi farzdır. Bu cildin, yüz sayılarak gasl edilmesi, hanefîkitâblarında yazılı değildir. Her uzvu aralıksız yıkamak farzdır.Kulakları mesh için elleri yeniden ıslatmak sünnetdir. Lezzetkasd ederek, nikâhlamak câiz olan kadının cildine, saçına dokunmakve avucunun veyâ parmaklarının içi veyâ yanları ile zekerinedokunmak, abdest aldığında veyâ bozulduğunda şübhe etmekabdestini bozar. Guslde ağzı ve burnu yıkamak farz değil, sünnetdir.Örgülü saçı çözüp mesh etmek lâzımdır. Mest üzerinemeshin müddeti yokdur. Her nemâz vakti için ayrı teyemmüm yapılır.Kelb [köpek] ve hınzır [domuz] necs değildir. Fekat, yenil-– 525 –