slâm ahlâkı

senin guslü, abdesti ve nemâzı bu mezheblere göre sahîh olmalıdır.Şâfi’îde derisi, mahrem olan onsekiz kadından başka bir kadınınderisine değince ve elinin içi, kendi kaba avret yerine değince, tekrârnemâz abdesti almalıdır. İmâm arkasında Fâtiha okuması, Fâtihave zamm-ı sûreden evvel besmele okuması lâzımdır. Üstünde,bedeninde, ayaklarını ve başını koyduğu yerde çok az necâset bulunmamasıda lâzımdır. 380. ci sahîfeye bakınız!Bu satırları, kaplama ve dolgusu olan Hanefîlerin gusllerininsahîh olması için yazıyoruz. Bunlara kolaylık göstermek istiyoruz.Kaplama veyâ dolgulu dişi bulunan imâma uymayınız da demiyoruz.Zarûret olunca veyâ zarûretsiz yapılan bir şeyden dolayı, kendimezhebine göre yapılmasında harac bulunan bir ibâdeti, başkamezhebi taklîd ederek yapmak lâzım olduğu, (İbni Âbidîn)de,Tahtâvînin (Merâk-ıl-felâh şerhi)nde ve türkçe (Ni’met-i islâm) kitâbındave molla Halîl Es’irdînin “rahime-hullahü teâlâ” (Ma’füvât)kitâbında yazılıdır. (İbni Âbidîn) “rahime-hullahü teâlâ” ric’îtalâkı anlatırken buyuruyor ki, (Hanefî âlimleri, harac olunca, mâlikîmezhebi taklîd olunur dedi. Bir işin nasıl yapılacağı hanefîdebildirilmemiş ise, bu iş, mâliki mezhebi taklîd edilerek yapılır.Çünki mâliki mezhebi, hanefîye dahâ yakındır.) İmâmlığı anlatırkendiyor ki, (Başka mezhebdeki imâma uymanın sahîh olması içinimâmın, uyan kimsenin mezhebinin farzlarını da yapması ve uyankimsenin bunu bilmesi lâzımdır. Kuvvetli kavl budur. İmâm bufarzları terk ederse, uymak sahîh olmaz. Kendi mezhebindeki cemâ’atvarken, başka mezhebdeki imâma uymak mekrûh olur.Yoksa, yalnız kılmakdan efdal olur. Ba’zı âlimler “rahime-hümullahüteâlâ” diyor ki, imâmın kendi mezhebine göre nemâzı sahîhise, başka mezhebdekinin buna uyması sahîh olur.) Tahtâvînin(Merâk-ıl-felâh) hâşiyesinde de böyle yazılıdır. Kaplaması veyâdolgusu olmıyan hanefînin, kaplaması veyâ dolgusu olan imâmauymasının sahîh olup olmaması üzerinde iki kavl vardır: Birincikavle göre, sahîh olmamakdadır. İkinci kavle göre, imâm sâlih iseve mâlikî veyâ şâfi’î mezhebini taklîd ediyorsa, buna uyması sahîholur. Taklîd etmediği bilinmedikce, kaplaması, dolgusu olmıyanhanefîler de, bu imâma uymalıdır. Buna, taklîd edip etmediğinisormak, tecessüs etmek câiz değildir. Hanefî imâmın, kaplama veyâdolgusu olmasa da, mâlikî veyâ şâfi’î mezhebine de uymasınınmüstehab olduğu, (Dürr-ül-muhtâr)da ve (Merâk-ıl-felâh)da yazılıdır.Harac olduğu zemân za’îf olan kavl ile amel etmenin evlâ olduğu(Hadîka)da, fitne bahsinde de yazılıdır. Mezheblere kıymetvermiyen, dört mezhebden birine uymıyan kimsenin (Bid’at sâhibi)sapık veyâ mürted [Allaha düşman] olduğu anlaşılır. Nemâzla-– 513 – İslâm Ahlâkı - F:33