slâm ahlâkı

ca ola. Bu husûsda, tefsîr çokdur. Secde sûresinin beşinci veMe’âric sûresinin dördüncü âyetlerinden anlaşılmakdadır.Ba’dehu, melekler, âsînin canını azâb ile alırlar. Dil ile vasfolunamaz. Bizi yokdan var eden Allaha sığındık. Ba’zı meyyit, döşeğinde,yay gibi, o yana bu yana döner. Nitekim, Allahü teâlâVennâziâti sûresinde buyurur. O melekler azâblar edip, birbirinesöyleşirler. Cebrâîl “aleyhisselâm” o meleklere der ki, (Merhametetmeyin!) Münâfıkların canı, burnunun ucuna gelir. Yine koyuverirler.Her a’zâsını,öyle sıkarlar ki, gözlerinin nûru dökülür. Melekler,diyeler ki: (Sen Cennetlik değilsin! Hallâk-ı Cihân, sana gadabetdi! Sana inâyet yokdur! Sen diri iken işlediklerini unutdunmu? Ey yaramaz kişi! Sana şol azâb hâzırlandı ki, münâfıklar vekâfirler azâbıdır. Zîrâ, sende nemâz yok, zekât yok, sadaka yok,fakîrlere merhamet yok idi. Harâmdan sakınmazdın, bütün işlerinfesâd idi. Gîbet ederdin, yine de Allah kerîmdir derdin, işte azâbdahî, elîmdir.) Pes, Hak sübhânehü ve teâlâ hazretlerinden hitâbgele ki: (Şol münâfıklar, bir gün dahî ölümlerini hâtırlamadılar.Mütekebbir olurlardı. Farz, sünnet, vâcibi tutucu değillerdi. Şimdibenim azâbımı görsünler!) Yine zebânîler, tırnaklarının dibindenyapışıp, canını göğsünün damarlarından çıkarırlar ve hulkûmagötürüp, yine koyuverirler. Yine hitâb gele ki, (Âlimler sizebildirmedi mi? Kitâbımızı okumadınız mı? Gâfil olmayın, şeytânauymayın, demedi mi? Her şeyi, Allahdan bilin demedi mi?) Dünyâcîfesine harîs olmayın! Allahü teâlânın verdiğine kanâ’at edin,fakîr kullarına merhamet edin, miskînleri ta’âmlandırın! Allahüteâlâ, şol pâdişâhdır ki, sizi yaratdı ve üzerine aldı ki, besleye vesana Ondan bir belâ gelse yine Ona çağırasın, yalvarasın ve dermânıOndan dileyesin. Ben hekimlere akça verdim ve iyi oldumdeme! Allahü teâlânın inâyetinden bil! O senin malım dediğin, sanaemânetdir. Ondan, sizin derdinize dermân yokdur. Halâl ise,hesâbını vermeğe memûrsunuz. Dahî, Hak sübhânehü ve teâlâ, nekadar takdîr etdiyse, alırsın, ne maldan ve ne evlâddan ve ne dostdan,her ne kadar feryâd etsen ve hangi sahrâya kaçsan, kurtulamazsın.Ancak, toprağın nerede ise, o yere defn olunursun. Ecelingelmedikce, sana kimseden ziyân gelmez. Yalnız tehlükeden korunmaklave derdlere devâ olan sebeblere yapışmakla emr olundun.Ve ne zemân Hak teâlâ, size sağlık gibi, mal gibi, evlâd gibini’met verse, sevinip Elhamdü-lillah, bizim Rabbimiz bize ikrâmeyledi dersiniz. Ne vakt Allahü teâlâ size musîbet verse, ya’nî sizebir belâ verse, gam çekersiniz, sabr etmezsiniz, şükr etmeği unutursunuz.– 340 –