slâm ahlâkı

Yedinci hîle olarak, ibâdetlere mâni’ olamıyacağını anlayınca,insana ucb, ya’nî ibâdetlerini beğenmek vesvesesi verir. Senin gibiakllı, uyanık kimse var mı? Bu zemânda, herkes gaflet uykusundaiken, sen ibâdet yapıyorsun, der. Buna karşılık, bu akl ve intibâhbenden değildir. Rabbimin ihsânıdır. Onun ihsânı olmasa, ibâdetyapamam demelidir.Sekizinci hîle olarak, ibâdetlerini gizli yap. Allahü teâlâ, seninsevgini ve şerefini insanların kalbine yerleşdirir, diyerek gizli riyâyadüşürmek ister. Buna karşılık, ben Allahü teâlânın kuluyum. O,benim sâhibimdir. İbâdetimi isterse beğenir, isterse red eder. İnsanlarabildirip bildirmemesine karışamam, demelidir.Dokuzuncu hîle olarak da, ibâdet yapmağa ne lüzûm var? İnsanlarınsa’îd ve şakî olacakları ezelde takdîr edilmişdir. Sa’îd olan,ibâdeti terk edince, afv edilir, Cennete gider. Ezelde şakî olan, nekadar ibâdet yaparsa yapsın, fâidesi olmaz, muhakkak Cehennemegider. O hâlde, kendini boşuna yorma! Râhatına bak, der. Bunacevâb olarak, ben kulum, kulun vazîfesi, sâhibinin emrini yapmakdır,demelidir. Buna karşılık, (Emri yapmayınca, azâb korkusuolursa, emri yapmak lâzım olur. Ezelde sa’îd olan için bu korkuyokdur) derse, buna cevâb olarak da, Rabbim herşeyi bilir ve dilediğiniyapar. Dilediğine hayr, dilediğine şer verir. Kimsede, Onasüâl sormak hakkı yokdur demelidir. İblîs, Îsâ aleyhisselâma görünerek,(Ezelde Allahü teâlânın takdîr etdikleri hâsıl olur) diyorsun,öyle mi? dedi. Evet, öyledir buyurdu. Öyle ise, kendini şu dağıntepesinden aşağı at. Eğer ezelde selâmetin takdîr edilmiş ise,sana birşey olmaz dedi. Cevâbında, ey mel’ûn! Allahü teâlâ kullarınıimtihân eder. Kulun, sâhibini imtihân etmeğe hakkı yokdur,buyurdu. Şeytânın bu hîlesine karşı, (İbâdet yapmak fâidelidir.Çünki, ezelde sa’îd isem, sevâbların artması, derecelerin yükselmesiiçin ibâdetleri yapmak lâzımdır. Şakî isem, ibâdet yapmamakazâbından kurtulmak için, ibâdet yapacağım) demelidir. İbâdetyapmanın bana hiçbir zararı da olmaz. Çünki, Allahü teâlâ hakîmdir.İbâdet yapanlara azâb etmesi, Onun hikmetine yakışmaz. İbâdetiterk etmenin, ezelde sa’îd olana zararı olmasa bile, fâidesiyokdur. Böyle olunca, terk etmek nasıl tercîh edilir? Aklı olankimse, fâideli olanı yapar. Fâidesiz olanı terk eder. Ezelde şakîisem, Rabbime itâ’at etmiş olarak Cehenneme girmeği, âsî olarakgirmeğe tercîh ederim. Bundan başka, Allahü teâlâ, ibâdet edenleriCennete sokacağını, ibâdet etmiyenlere Cehennemde azâb yapacağınıva’d etmişdir. Allahü teâlâ va’dinde sâdıkdır. Va’dindendönmiyeceği, söz birliği ile bildirilmişdir.Allahü teâlâ herşeyi sebeb ile yaratmakdadır. Âdet-i ilâhiyye-– 45 –