slâm ahlâkı

1- Beş vakt nemâzı özrsüz terk edenler. Kazâ etmeyenler.2- İçki içip ve tevbe etmeyen.3- Zekât ve uşur vermeyen.4- Ana-babasına karşı gelen.5- Câmi-i şerîflerde dünyâ için konferans verenler, nutuk söyleyenler.Hele hutbe esnâsında cemâ’atin veyâ hatîbin hutbedenbaşka konuşmaları büyük günâhdır.Âkıl ve bâlig olan her müslimânın, hergün vaktleri gelince, beşkerre nemâz kılmaları ve her birisini vaktinde kıldığını bilmelerifarzdır. Câhillerin, mezhebsizlerin hâzırladıkları takvîmlere uyarak,vaktinden evvel kılmak büyük günâh olur ve bu nemâz sahîholmaz. Kız ve oğlan çocuk yedi yaşına gelince, nemâz kılmalarınıemr etmek velîsi üzerine vâcib olur. Oruc tutmaları için de emreder. İçki içmemesi için de emr eder. İyi işlere alışdırır. Kötü işleriyapmamasını emr eder. On yaşına gelince, nemâz kılmaları için,el ile vurulur. Değnek ile döğülmez. Falaka ile vurulmaz. El ileüçden ziyâde dahî vurulmaz. Velîsinden başkası döğmez. [Velîsiizn verirse, hocası el ile, üç kerre döğer. Falakaya bağlayıp ayaklarınasopa ile vurmak câiz değildir.] Değnek ile döğmek, âkıl, bâligolup cinâyet işliyen kimseye [ve hâkimin karâr vermesi ile] câizolur. [Erkeğin zevcesini sopa ile döğmesi de câiz değildir.] Onyaşındaki çocukların yatakları da ayrılır. Kimse, kimsenin yerine,onun borcu olan nemâzı kılamaz. Kendi kıldığı nemâzın ve başkaibâdetlerinin sevâbını, diri veyâ ölü olan başkasına hediyye etmekcâizdir. Alacaklının, alacağını istememesi için, nemâz kılıp, sevâbınıona bağışlamak câiz değildir. Bir Dank, ya’nî bir dirhem gümüşkıymetinin altıda biri kadar [Takrîben iki buçuk kırât-ı şer’îveyâ yarım gram gümüş kadar] borc için, şartlarını gözeterek kılmışolduğu nemâzlardan, yediyüz nemâzının sevâbı, kıyâmet günü,alacaklısına verilecekdir. Borclunun sevâbları biterse alacaklısınıno kadar günâhı, ona yükletilecekdir. [Zevcesini boşayınca,mehr parasını ona hemen vermek de, kul hakkıdır. Ödemezse,dünyâda cezâsı ve âhıretde azâbı çok şiddetlidir. Kul haklarındanen mühimmi ve azâbı en çok olanı, akrabasına ve emri altındaolanlara Emr-i ma’rûf yapmamakdır. Bunlara din bilgisi öğretmeğiterk etmekdir. Onların ve bütün müslimânların dinlerini öğrenmelerineve ibâdetlerini yapmalarına, işkence ederek veyâ aldatarakmâni’ olanın kâfir olduğu, islâm düşmanı olduğu anlaşılır.Bid’at sâhiblerinin, mezhebsizlerin, sözleri ile, yazıları ile,Ehl-i sünnet i’tikâdını değişdirmeleri, dîni, îmânı bozmaları daböyledir. Nemâzın farz olduğuna, birinci vazîfe olduğuna inanmıyan,ehemmiyyet vermiyen, kâfir olur.] Farz olduğuna inanıp da,– 533 –