slâm ahlâkı

âm olan (Mahrem akrabâ), ya’nî onsekiz kadından başka, müslimânolsun kâfir olsun her kadının, hiçbir yerde, ellerinden ve yüzlerindenbaşka yerlerine, şehvetsiz de bakmak harâmdır. Kadınlarınyabancı erkeklere görünmeleri, bir arada oturmaları, arkadaşlıketmeleri de harâmdır. Karısının, kızının zinâ yapacağını anlayıp da,mâni’ olmıyan erkeğe, (Deyyûs) ve (Pezevenk) denir.(Dürr-ül-muhtâr)da, üçüncü cildde, müste’min bâbında diyorki, (Dâr-ül-harbde bulunan müslimân esîrin ve müste’minin kâfirkadınlarının ırzlarına saldırmaları, onlarla zinâ yapmaları câiz değildir.)Zevcesinden ve Dâr-ül-islâmda mâlik olduğu câriyesindenbaşka kadınla cimâ’ halâl değildir. Dâr-ül-islâmda bulunan hiç birkadın câriye yapılamaz. Dâr-ül-harbdeki kâfir kadınları da, Dârül-islâmagetirilmedikce, câriye olamazlar.(Dürr-ül-muhtâr), kadını boşamağı anlatırken diyor ki, dörtmezhebe göre de, sahîh olan nikâhdan sonra, bir araya gelmemişolsalar bile, üç def’a boşayan veyâ bir def’a (üç kerre boşadım) diyenkimse, bu kadını tekrâr nikâh yapabilmesi için, bu kadının başkaerkekle nikâhlanarak vaty edilmesi ve bu erkekden boşanmasılâzımdır. Buna (Hulle) yapmak denir. Bu ikinci erkeğin, boşanmakşartı ile, bu kadını nikâh etmesi harâmdır. Bu erkek, bu kadınıboşamağa zorlanamaz. Bu erkeğin, bu kadını boşamak niyyetiile nikâh etmesi, harâm olmaz. Hattâ sevâb olur. Kadın, erkeğinboşamasından emîn olmaz ise, nikâh yapılırken evvelâ kadının(beni zevceliğe al!) demesi, sonra erkeğin (Seni zevceliğe aldım.Meselâ, üçden fazla cimâ’ yaparsam, bâin olarak boş ol!) demesiiyi olur. Yâhud kadının cevâb olarak, (Emrim, elimde olmak üzere,kendimi sana tezvîc etdim) diyerek, nikâhdan ve cimâ’dan sonrakendini boşaması câiz olur. Birinci kimsenin ilk nikâhı, dörtmezhebe göre de sahîh ise, Hulle yapmak şart olur. Fekat meselâ,nikâhda velî bulunmamış ise veyâ nikâh yerine hibe denilmiş iseyâhud nikâhın iki şâhidi fâsık iseler, üç kerre boşadıkdan sonra,hulle yapmadan tekrâr nikâhlanabilmek için, şâfi’î müftîye mürâce’atolunur. Şâfi’î müftî, şâfi’î mezhebine göre, şartları temâm olmadığıiçin, nikâhın şimdi ve şimdiden sonrası için bâtıl olacağını,geçmiş zemân için bâtıl olmadığını, bu kadın ile şâfi’î mezhebinegöre yeniden nikâh yapmağı bildirir.İbni Âbidîn “rahime-hullahü teâlâ” buyuruyor ki, fıskı zâhirolan şâhid ile yapılan nikâh ve velînin izn vermediği nikâh, şâfi’îmezhebinde sahîh olmaz. Şâfi’î âlimlerinden İbni Hacer-i Mekkî“rahime-hullahü teâlâ” (Tuhfet-ül-muhtâc) kitâbında diyorki, (Hâkim, hulleyi iskat etmek için, evvelki nikâhın bâtıl olacağınakarâr vermez. İkisinin arasını ayırır. Fekat, müftîye, hâkime– 482 –