slâm ahlâkı

TENBÎH: İlk mekteb yaşındaki çocuklar, bağçede, umûmî yerlerdeoynarlar. Hoşlarına giden ve arkadaşlarından gördükleri şeylerlevakt geçirirler. Anaları, babaları zararlı şeylerle oynamalarınamâni’ olur. Söz dinlemezlerse, döverek zararlı oyunlara mâni’olurlar. Ananın, babanın terbiyesi ile yetişen çocuklar, büyüyüncekendilerine ve cem’ıyyete fâideli olurlar. Bunun gibi, insanlar,nefslerinin ve kötü kimselerin isteklerine uyarak zararlı işler yapıyor.Allahü teâlâ çok merhametli olduğu için, fâideli ve zararlı şeyleribildirmiş, fâideli olanları yapmağı, zararlı olanlardan sakınmağıemr etmişdir. Bu emr ve yasaklara (Din) denir. Muhammedaleyhisselâmın bildirdiği dîne (islâmiyyet) denir. İslâmiyyete uyanlar,hep fâideli işler yaparlar. Kimseye zararları dokunmaz. BunlarıAllahü teâlâ da, kullar da sever. Dünyâda ve âhıretde se’âdetlerekavuşurlar. Görülüyor ki, islâmiyyet, insanları se’âdete kavuşduransebebdir. Bu sebebe yapışmak, insanlara külfet ve eziyyetdeğil, se’âdete kavuşmaları için vesîledir. Allahü teâlâ, herşeyi birsebeb ile yaratmakdadır. Analar, babalar, bu âdet-i ilâhiyyeye uyarak,evlâdlarının, iyi adam olmaları için, terbiye etmek sebebinesarıldıkları gibi, Allahü teâlâ da, kullarının dünyâda râhat yaşamaları,âhıretde de sonsuz se’âdete kavuşmaları için, islâmiyyetni’metini sebeb olarak yaratmışdır. Herkes, bu sebebe yapışsa,kimse, derd, keder çekmez. Üzüntü, sıkıntı kelimeleri unutulur,her yer güllük, gülistânlık olur.Kitâbı yazmağa (Besmele) okumakla başlamışdık. Son söz olarakda, Rabbimize hamd edelim: VELHAMDÜ LİLLÂHİ RAB-BİL ÂLEMÎN.Âdem oğlu aç gözünü, yeryüzüne kıl, bir nazar,gör bu latîf çiçekleri, hangi kuvvet yapar, bozar.Herbir çiçek bir nâz ile, öğer Hakkı, niyâz eder,kurdlar, kuşlar, durmaz söyler, ol Hâlıka âvâz eder.Öğer onun kâdirliğin, herbir işe hâzırlığın,ille onun kâhirliğin, anlayınca, rengi döner.Rengi döner günden güne, toprağa dökülür yine,bu ibretdir anlayana, hakîkatı, ârif sezer.Ger bu sırrı duya idin, yâ bu gammı yiye idin,yerinde eriye idin, insan değil misin, meğer.Bilir, gelen gider imiş, konan geri göçer imiş,mevt şerbetin içer imiş, her kim, bu ma’nâdan geçer.– 567 –