slâm ahlâkı

zım olmaz. Eğer, orucunun bozulmadığını bildiği hâlde, yise, hemkazâ ve hem keffâret lâzım olur.Ve dahî, oruclu bir kimse terini yutsa, yâhud bir kimse boyalıipliği çiğnese ve boyasını yutsa, veyâhud, bir kimsenin tükrüğünüyutsa, veyâhud, kendi tükrüğünü, dışarıya çıkardıkdan sonra yutsayâhud, dişinin arasındaki ta’âmı yutsa ve yutduğu şey, nohutdanbüyük olsa, yâhud cild altına iğne ile ilâc zerk etse, orucu bozulurve yalnız kazâ lâzım olur.Ve dahî, bir kimse, kâğıd parçası veyâ avuç dolusu mikdârı tuzyise, çiğ buğday, pirinc dânesi yutsa, orucu bozulur. Lâkin yalnızkazâ lâzım olur. Çünki bir avuç dolusu tuzu ne gıdâ olarak ve neilâc olarak yimek âdet değildir. Bir avuç toprak gibidir. Ammâ yidiğituz az mikdârda olsa, keffâret de lâzım olur. (Eşbâh)da zikrolunmuşdur. Çünki tuz, az mikdârda ilâc olarak da, gıdâ olarak dakullanılmakdadır.Ekmek parası kazanmak için çalışırken hasta olacağını bilen işçinin,hasta olmadan önce orucu bozması câiz değildir. Orucu yirse,hem kazâ ve hem keffâret lâzım olur. Keffâretden kurtulmakiçin, önce kâğıd yutmalıdır. Bir hâmile kadın veyâ süt veren kadınbunalsa da yise, yalnız kazâ lâzım olur. Özrü yok iken, Ramezângünü âşikâre yiyen, içen, mürted olur. (Feyziyye).Ve dahî, bir kimse, susam dânesini yalnız çiğnese, orucu fâsidolmaz. Ammâ, yutmuş olsa, çiğnemiş olsun olmasın herhâlde, savmıfâsid olur. Ve kazâsı lâzım olur.Ve dahî oruc, onbeş nev’dir: Üçü farz, üçü vâcib, beşi harâm,dördü sünnet. Farz olan oruclar, ramezân ve kazâ ve keffâret olanlardır.Vâcib olan oruclar, nezr-i muayyen, nezr-i mutlak, başlanılmışolan nâfile oruca gurûba kadar devâm etmek.Harâm olan oruclar, ramezân bayramının ilk günü ve kurbanbayramının dört günü olup, bu beş günde oruc tutmak harâmdır.Sünnet olan oruclar, her ayın eyyâm-ı beyzi, savm-ı Dâvüd, pazartesive perşembe günleri, aşûre günü, arefe günü ve emsâli mubârekgünlerde tutulanlardır. Arabî ayların 13, 14 ve 15.ci günlerine(Eyyâm-ı beyz) denir. Senede birer gün oruc, ertesi günleri iftâretmeğe (Savm-ı Dâvûd) denir.Ve dahî, oruc tutmanın onbir fâidesi vardır:1- Cehenneme kalkan olur.2- Sâir ibâdetlerin kabûlüne sebeb olur.– 304 –