1984

Тэрээр хамгийн гол нь тайван тухтай суугаад уншиж байна гэдгээ дахин нэг сайн мэдрэхийн
тулд уншихаа зогсов. Гав ганцаараа байна. теледэлгэц ч байхгүй, цоожны нүхээр чагнаж буй
хүн ч алга, номынхоо хуудсыг эргүүлэхдээ ийш тийшээ харах, хуудсаа алгаараа таглах
шаарддага алга. Зуны зөөлөн салхи хацрыг нь үлээнэ. Хаа нэг газраас хүүхэд шуугилдах
сонсдоно, өрөөн дотор ханын цагийн зүү хөддөх үл ялих чимээнээс өөр юу ч үл дуулдана.
Тэрээр түшлэгтэй сандалдаа тухтай суугаад хөлөө задгай зуухны хаалтын төмөр торон дээр
тавилаа. Ингэж суух нь аз жаргалтай, мөнхийн баяр юм. Хэн нэгэн заавал унших, эхнээс нь
дуустал дахин дахин унших номондоо ханддагаар тэрээр дайралдсан хуудсаа эргүүлэхэд
гуравдугаар бүлгийн эхний мөрүүд харагддаа. Тэрээр уншиж гарлаа.
Бүлэг 3
ДАЙН БОЛ ЭНХ ТАЙВАН
Дэлхийг гурван хэт их гүрэнд хуваасан нь урьдчилан харж болох үйл явдал байсан ба үүнийг
XX зууны дунд үеэс урьдчилан харсан юм. Орос Европыг эзэлж Америкийн Нэгдсэн Улс
Британий эзэнт гүрнийг эзэлснээр хэрэг дээрээ хоёр хэт их гүрэн бий болсон. Гурав дахь нь
болох Дорнодазийн Гүрэн нь хэдэн арван жил үргэлжилсэн эмх замбараагүй дайн дажны
дараагаар бүхэл бүтэн улс болж бүрджээ. Хэт их гүрнүүдийн хоорондын хил хязгаар нь
зарим газраар тогтоогдоогүй, зарим газар байлдааны байддаас шалтгаалан өөрчлөгдөж
байдаг боловч жинхэнэ газар зүйн хил хязгаартай давхцана. Евразийн Гүрэн нь Португалиас
Берингийн хоолой хүртлэх Европ Азийн эх газрын бүх умарт хэсгийг эзлэнэ. Далайн Гүрний
нутаг дэвсгэрт хоёр Америк тив, түүний дотор Британи, Австралази болон Өмнөд Африк
болон Атлантын далайн арлууд багтана. Энэ гурван их гүрний хамгийн бага нь бөгөөд баруун
хил хязгаар нь бүрэн тогтоогдоогүй Дорнодазийн Гүрэн Хятад, түүнээс өмнө орших орнууд,
Японы арлууд, Манжуур, Монгол, Төвдийн тогтворгүй хэсгийн ихэнхийг хамрана.
Гурван хэт их гүрэн бие биетэйгээ элдэв холбоо байгуулан хорин таван жил үргэлжилчихээд
байгаа дайныг хийж байна. Дайн нь XX дугаар зууны эхний хагасынх шиг онц аюултай,
сүйрэл авчирсан тэмцэл байхаа нэгэнт больсон юм. Энэ байлдааны ажиллагаа нь бие биеэ
устгах чадваргүй цэргийн бүлэглэлүүд хоорондын хязгаарлагдмал байлдаан бөгөөд тэдэнд
дайн хийх эд баялгийн ашиг сонирхол, үзэл суртлын эрс ялгавар байхгүй. Харин дайн хийх
арга барил, түүнд хандах хандлага нь цус бага асгаруулсан, харгис догшин биш болсон гэж
бодох нь буруу юм. Харин энэ орнуудад дайны хэнээрхэл бүх нийтийг хамарч байнгын
шинжтэй болсон бөгөөд эсрэг талын бус өөрийн талын хийсэн хүчирхийлэл, дээрэм тонуул,
хүүхдийн амь нас хөнөөх, бүх хүн амыг боолчлолд оруулах, цэргийн олзлогдогсдыг халуун
усанд чанах болон амьдаар нь газар булах хуртэл хэрцгийлэх зэргийг хэвийн зуйл, тэр ч
байтугай гавьяат үйлс гэж үздэг байна. Дайнд сайн бэлтгэгдсэн мэргэжлийн цэргийнхэн
голчлон оролцдог, хүн амын багахан хэсэг биечлэн оролцдог тул хүний хохирол харьцангуй
бага байдаг болно. Тулалдаан алс холын хил хязгаарт буюу далайн зам харилцааг хянаж
байдаг Хөвөгч Цайзны эргэн тойронд болдог тул энгийн иргэд тулалдаан болж буй газрыг
зөвхөн таамаглаж байдаг юм. Үе үе бий болдог өргөн хэрэглээний барааны байнгын хомсдол,
хэдэн арван хүний амь насыг хөнөөсөн пуужингийн дэлбэрэлтээр л иргэншлийн төвүүдэд
дайн болж байна гэж мэддэг. Дайны шинж чанар үнэн хэрэгтээ өөрчлөгджээ. Тодорхой хэлэх
юм бол дайн хийх үндэс нь ач холбогддынхоо хувьд өөр болсон бөгөөд хорьдугаар зууны эхэн