1984

амьсгалж байв
“Чи одоо үе мөчөө хугарахаас айж байна. Нуруугаа хугарахаас их айж байна. Нуруу чинь
үеэрээ хугараад нугас нь гоожиж байгаа нь нүдэнд чинь харагдаж байгаа. Смит ээ, чи чухам
үүнийг л бодож байгаа биз дээ?” гэж Обрайен түүн рүү харж хэллээ.
Смит хариу дуугарсангүй. Обрайен бариулыг буцааж эргүүлэхэд өвдөх нь анх эхэлсэн шигээ
тэр дороо намдлаа.
“Зүү дөч дээр байсан юм. Зүүний хуваарь зуу хүртэл байгааг харж байгаа биз. Чамтай
ярилцаж байхдаа би чамайг яаж ч, хэдийд ч өвтгөж чадна гэж хэлж байсныг санаж байна уу?
Худдаа ярих, хариултаа булзааруулах, аль эсвэл оюун ухааныхаа жирийн чадавхиас доогуур
загнах юм бол чи аяндаа орилох болно. Чи үүнийг ойлгож байна уу?" гэж Обрайен асуулаа.
“За”гэж Смит хэллээ.
Обрайен ширүүн загнахаа бага зэрэг намдаад боддогоширч нүднийхээ шилийг засаад өрөөн
дотуур алхлаа. Тэрээр шийтгэх гэхгүй харин итгүүлж үнэмшүүлэх болон тайлбарлаж өгөх гэж
буй эмч шиг, магадгүй лам хүн шиг болжээ.
“Би чамтай зууралдаж хайран цагаа барж байна. Чамтай ингэж зууралдах ч хэрэг байна. Чи
өөртөө юу болоод байгааг сайн мэдэж байгаа. Чи энэ тухай бодохгүй байхыг хичээж байсан,
гэхдээ чи үүнийг олон жил мэдэж байгаа. Чи бол оюун ухааны гажигтай хүн. Чиний ой той
муудсан байна. Чамд жинхэнэ болж өнгөрсөн үйл явдыг эргэн санах чадвар байхгүй, чи
байгаагүй юмыг санаж байна гэж итгэдэг. Аз болоход үүнийг эдгээж болно. Чамд өөрийгөө
эдгээх хүсэл байгаагүй, тэгээд ч эдгээгүй. Үүнд багахан хүсэл зориг гаргахад л хангалттай,
тэхдээ чи ингээгүй. Одоо л гэхэд чи алдар гавьяа юм шиг энэ өвчнөөсөө зууралдаад байгааг
би харж байна. Би одоо нэг жишээ татаадахья. Далайн Гүрэн яг одоо ямар гүрэнтэй дайтаж
байна вэ?”.
“Намайг баривчлагдаж байх үед Далайн гүрэн Дорнодазийн Гүрэнтэй дайтаж байсан”
“Дорнодазийн Гүрэнтэй. Зөв. Тэгээд Далайн Гүрэн дандаа Дорнодазийн Гүрэнтэй дайтаж
байсан, тийм үү?”
Смит амьсгаагаа авч амаа ангайсан ч үг хэлсэнгүй. Түүний харц багажны зүүний хуваарь
дээр туслаа.
“Смит ээ, үнэнийг хэлээд өгнө үү. Үнэн гэж байгаа юм аа. Өөрийнхөө санаж байгаа гэж
бодсон юмаа л хэлээтэх, за юу?” “Би намайг баривчлагдахаас долоо хоногийн өмнө гэхэд л
бид Дорнодазийн Гүрэнтэй дайтаагүй байсныг санаж байна. Манай орон түүнтэй холбоотон
байсан. Евразийн Гүрэнтэй дайтаж байсан. Энэ дайн дөрвөн жил үргэлжилсэн. Үүнээс
өмнө..” Обрайен гараа дохин түүний яриаг нь тасаллаа.
“Бас нэг жишээ татья. Хэдэн жилийн өмнө чи маш их төөрөгдөлд орсон байсан. Хэзээ нэгэн
цагт Намын гишүүн байсан бөгөөд хамаг хэргээ хүлээснийхээ дараа урван тэрсэлж, хорлон