1984

Сонины өнөөдрийн дугаарт үйлдвэрлэлийн бодит өсөлтийн талаарх мэдээг хэвлэсэн бөгөөд
тэр нь урьдчилсан мэдээ огт алдаатай байсныг харуулж байна. Смитэд урьдчилсан мэдээний
тоо баримт өнөөдрийнхтэй таарсан байхаар засвар хийх хэрэгтэй болж байна. Гуравдахь
даалгаварт ганц минутад л засчих амархан алдаа байв. Баялгийн Яам саяхан 2-р сард 1984
онд шоколад олголтыг бууруулахгүй гэсэн амлалт (албан ёсны хэллэгээр хариуцлагатай
мэдэгдэл) өгсөн юм. Үнэндээ, Смитийн өөрийнх нь сайн мэдэж байгаагаар энэ долоо
хоногийн сүүлээр шоколадны нормыг 30 граммаас 20 грамм хүртэл буулгахаар завдаж байгаа
билээ. Смитийн хувьд бол 4-р сард нормыг багасгаж болзошгүй гэж урьдчилан хэлж байсан
гэдгээр өмнө өгсөн амлалтыг засварлах хэрэгтэй болжээ.
Смит эхний гурван даалгаврыг хийчихээд үгбичигчээс авч засварласан бичгээ соннны
дугаартай нь хамт хавчаараар хавчаад хийн шахуурган онгорхойд хийв. Тэрээр мөн
дадсанаараа хүлээж авсан хуудаснууд, өөрийн хийсэн тэмдэглэлээ базаад шатаахаар ой тойны
нүх рүү хийв.
Смит хийн шахуурган хоолойны цаад үзүүрт байгаа үл үзэгдэх байшингийн гүнд юу болж
байдгийг яг мэддэггүй, ерөнхийд нь тааварлаж байлаа. Сонины дугаарт хийсэн бүх засварыг
цуглуулж дахин шалгаад дугаарыг шинээр хэвлэж, хуучныг нь устгаад түүний оронд
засварласан дугаарыг үддэг юм. Энэхүү тасралтгүй өөрчлөх үйл ажиллагаанд зөвхөн сонин
хамрагдаад зогсохгүй улс төр, үзэл суртлын ач холбогдолтой бүх зохиол бүтээл, баримт бичиг,
ном, сэтгүүл, товхимол, зурагт самбар, хуудас, кино, дуун бичлэг, шог зураг, фото зураг
хамрагдана. Өдөр бүр, бараг минут тутамд өнгөрснийг өнөөд авчирна. Иймд Намын
урьдчилан харсан бүхэн үнэн гэдгийг баримтаар нотолж болно. Өнөөдрийн хэрэгцээнд
таарахгүй нэг ч мэдээ, нэг ч үзэл бодол тэмдэглэгдэн үлдэх ёсгүй. Бүхий л түүх бол шинээр
бичихээр хуучин бичсэнийгээ арилгачихсан гар бичмэл, хичнээн л хэрэгтэй бол төчнөөн
бичиж болох хоосон зай.
Баримтжуулах газрын хамгийн том тасагт, Смитийн ажиллаж буй газраас хамаагүй том юм,
устгавал зохих, засварлавал зохих сонин, ном болон бусад хэвлэлийн бүх хувийг олж
цуглуулах цорын ганц үүрэг хүлээсэн хүмүүс ажилладаг юм. Их Ахын алдаатай зөгнөл, улс
төрийн шинэ хуйвалдаанаас болж «Таймс»-ын дугаарыг дахин, хэдэн арван удаа дахин
хэвлэсэн бөгөөд үдэгдсэн хувьд нь өмнөх он сарыг нь хэвээр хадгалж үүнийг үгүйсгэсэн нэг
ч хувь үлддэггүй юм. Номыг ч дахин дахин бичдэг ба дахин бичсэн гэдгийг нь дурдалгүй
хэвлэдэг болно. Смитийн хүлээж аваад тэр дор нь устгаж буй баримт бичгийн даалгаварт ч
баримт бичгийг хуурамчаар үйлдэх хэрэгтэй болох талаар ганц ч үг байдаггүй юм. Нарийн
тодорхой болгохын тулд арилгах шаарддагатай алдаа, буруу ишлэл, нэмэлт тайлбар, буруу
бичсэн үгийн тухай л энд үгүүлнэ.
Смит энэ бол ер нь хуурамч баримт зохиож буй бус зүгээр л дэмий юмыг өөр нэг дэмий
юмаар сольж буй хэрэг гэж Элбэг дэлбэгийн яамны тоог засаж байхдаа бодож байлаа. Ихэнх
тохиолдолд сэдэв нь бодит байдалд огт хамаагүй, илэн далангүй худал юм ч хүртэл байна.
Тоо бүртгэл бол ер нь анх зохиогдох үедээ ч, засагдсан үедээ ч уран зөгнөл юм. Ихэнх
тохиолдолд тоо бүртгэлийг толгойноосоо зохиох шаардлага гарна. Жишээ нь Элбэгийн яам 4-
р улиралд 145 сая хос гутал үйлдвэрлэнэ гэсэн төлөвлөгөө гаргажээ. Харин хэрэг дээрээ 62
сая хос гутал үйлдвэрлэсэн гэж мэдээлж байна. Смит төлөвлөгөөг давуулан биелүүлсэн