Bijlage: acta-1978.pdf - Kerkrecht

.
BIJLAGE 5
Rapport van deputaten ter nadere bestudering van de materie van het
vrouwenkiesrecht aan de generale synode van de Gereformeerde Kerken,
samen te komen op dinsdag 11 april 1978 te Groningen-Zuid
Weleerwaarde en eerwaarde Broeders
1.1. 1. De generale synode van Kampen 1975 heeft - blijkens haar konstateringen en overwegingen in art.
238 van haar acta - een sterke divergentie moeten konstateren terzake van 'de materie van het
vrouwenkiesrecht'.
Van oordeel zijnde, dat in deze zaak 'gestreefd dient te worden naar een zo groot mogelijke eenparigheid van
gevoelen' (weshalve de zaak van het vrouwenkiesrecht nog niet tot een beslissing kon worden gebracht),
sprak zij uit, 'dat voor nadere bestudering van de materie van het stemrecht in de gemeente een nieuw
deputaatschap gewenst is, waarin verscheidene theologische disciplines vertegenwoordigd zijn'; en zij
besloot o.m., 'opnieuw deputaten te benoemen om de materie van het vrouwenkiesrecht vanuit de Schrift
nader te bezien en daarbij tevens aandacht te schenken aan het karakter van de verkiezing van ambtsdragers
in al zijn facetten'.
Van het gebrek aan eenparigheid geven de acta een levendige impressie in de artikelen 214, 217 en 234; zelfs
is op een bepaald moment gesproken van een 'duidelijke impasse'.
Tot deputaten ter nadere bestudering van deze zaak benoemde de synode ds. H. Bouma, Assen
(samenroeper); ds. H. J. Begemann, Assen; drs. C. Bijl, Groningen; ds. G. Hagens, Soest; ds. J. Kok,
Amersfoort; prof. dr. C. Trimp, Kampen als primi en ds. K. J. Kapteyn, Spakenburg als secundus (acta, art.
481).
1.2. 2. Deze deputaten hebben viermaal vergaderd (op 15 januari, 28 oktober en 16 december 1976 en 10
maart 1977).
Zij benoemden ds. H. Bouma tot hun voorzitter, drs. C. Bijl tot actuarius en ds. J. Kok tot penningmeester.
terwijl prof. dr. C. Trimp werd aangewezen als rapporteur.
Ds. K. J. Kapteyn werd door deputaten vanaf het begin bij de werkzaamheden betrokken, maar wegens zijn
aanstaande vertrek naar Pretoria (Zuid-Afrika) moest hij al spoedig afzien van verdere medewerking.
Tijdens hun vergaderingen hebben deputaten gesproken over een aantal door onderscheiden leden van het
deputaatschap gestelde nota's betreffende de konfessionele, kerkordelijke en kerkrechtelijke, dogmatische,
historische en exegetische aspekten van de verkiezing van ambtsdragers.
Op deze wijze hebben zij getracht recht te doen aan de wens van de synode om aandacht te geven aan het
karakter van deze verkiezing 'in al zijn facetten'.
Helaas bleek, dat deputaten tenslotte niet tot eenzelfde overtuiging kwamen. Twee van hen, ds. H. J.
Begemann en ds. H. Bouma, beiden ook reeds door de generale synode van Hattem 1972 aangewezen als
deputaten voor dezelfde materie, konden zich niet verenigen met het gevoelen van de meerderheid en
besloten zich met een minderheidsnota tot Uw vergadering te wenden. Wanneer in het vervolg van dit
rapport zal worden gesproken over 'deputaten', moet dit worden verstaan als: de meerderheid van deputaten,
te weten de vier ondertekenaars van dit rapport.
1.3. 3. Deze deputaten hebben thans de eer aan Uw vergadering het door de synode van Kampen gevraagde
rapport aan te bieden. Zij hebben gemeend er goed aan te doen hun op-dracht aldus te verstaan en uit te
voeren, dat zij allereerst aandacht schenken aan het karakter van de verkiezing van ambtsdragers in het licht
van de Schrift, de konfessie en de historie, om daarna bij het licht van de Schrift, de vraag te overwegen,ofde
kerkeraad gerechtigd, resp. gehouden is ook de zusters der gemeente te betrekken bij deze verkiezingsarbeid.
2. Het karakter van het (ver)kiezen van ambtsdragers
2.1. 1. Deputaten willen in hun rapport allereerst een onderzoek instellen naar het karakter van de 'keus' der
gemeente uit een door de kerkeraad (met de diakenen) voorgesteld 'dubbel getal' in het kader van de
'verkiezing' van ambtsdragers. Het gaat om de keus, die is bedoeld in art. 22 van de thans nog vigerende
K.O., waarin immers sprake is van 'het door haar gekozen halve deel'. Deze kiesaktiviteit vormt een
onderdeel van een complexe, in diverse fasen zich voltrekkende handeling, die in datzelfde artikel als
'verkiezen' wordt aangeduid en in haar diverse onderdelen en stadia aldaar beschreven is.
Art. 22 K.O. verplicht evenwel niet tot dit 'kiezen'; het blijkt immers ook mogelijk zonder dit 'kiezen'