Bijlage: acta-1978.pdf - Kerkrecht

geven, dat een apart, door stemming bepaald, besluit is tot stand gebracht. Wie meent, dat in dit geval een
stemming zou hebben uitgemaakt, dat men Matthias als apostel zou aanvaarden, ziet over het hoofd het
bizondere karakter van het lot, dat immers elke menselijke aktie wil uitsluiten: God kiest hier.
De vertaling 'gekozen verklaard worden' kan mogelijk aanleiding tot dergelijk misverstand
geven. Ter voorkoming hiervan zou vertaald kunnen worden: 'en hij werd als mede-apostel met de elf
aanvaard'.
Dit gebeurde, na het voorafgaande, zonder meer en algemeen.
2.4.2. Opnieuw lezen we van een verkiezing toen de discipelen talrijker werden en er een gemor bij de
Grieks sprekenden tegen de Hebreeën ontstond, omdat hun weduwen bij de dagelijkse verzorging werden
verwaarloosd (Hand. 6: 1). Merkwaardig is, dat niet de apostelen als eersten de ontstaande misstand
ontdekten, maar degenen die het dichtst bij de achteruitgestelden leefden. Wanneer de apostelen evenwel het
gemor over de misstand vernemen, nemen 'de twaalven' (het herstelde college) het initiatief tot herstel (vs.
2). Het is niet de bedoeling, nieuwe apostelen aan te stellen, maar mannen met een andere taak. Hierbij wordt
de gemeente volledig ingeschakeld.
De vereisten, waar deze nieuwe ambtsdragers aan moeten voldoen, komen niet ter discussie; die staan bij
voorbaat vast en worden door de apostelen genoemd. De nieuwe broeders moeten uit de kring van de
gemeente komen; zij moeten 'goed bekend staan, vol van Geest en wijsheid' (vs 3). Ook wordt de taak van de
nieuwe ambtsdrager nauwkeurig vastgesteld en afgegrensd naast die van de apostelen; zullen de
laatstgenoemden bezig blijven in 'het woord Gods' de nieuwe broeders moeten 'de tafels bedienen' (vs 2).
Bij het aanwijzen van de hiervoor geschikte personen krijgen de leden van de gemeente evenwel hun taak.
Zij moeten 'uitzien' naar kandidaten. Dit wordt hun bevelenderwijs voorgehouden, zodat zij zich van dit
'uitzien' niet met een 'Jantje van Leiden' mogen af maken. Er is een nood ontstaan, en nu moeten allen
meewerken aan het wegnemen van die nood. Dit 'uitzien' blijkt voorts wel een van de belangrijkste
handelingen van de zijde van de broeders te zijn op het onderhavige punt.
'Het voorstel' van de apostelen vond bijval, aldus luidt de vertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap.
Van een 'voorstel' is evenwel geen sprake, wel van een voorschrift; letterlijk staat er: dit woord. Hoe dan
ook, men 'kiest' zeven mannen. Het werkwoord, dat Lucas hier voor 'kiezen' schreef, kán aangeven, dat hier
sprake is geweest van een keuze uit een groter aantal. Hoe een en ander precies is toegegaan, of de apostelen
een meertal opstelden, dan wel de gemeenteleden een soort 'vrije verkiezing' hielden;of een stemming heeft
plaats gevonden, dan wel in de weg van onderling overleg een gemeenschappelijke aanwijzing van het
zevental is tot stand gekomen, wordt niet vermeld. Misschien mag uit het stilzwijgen van de Schrift op dit
punt worden afgeleid, dat de Here verschillende mogelijkheden vrij laat aan de kerk naar ge-lang van de
omstandigheden.
Twee aktiviteiten van de gemeenteleden vallen dus op: het uitzien naar geschikte kandidaten én het uitkiezen
van de gewenste broeders. Overigens meldt Lucas verder, dat de gekozenen door de kiezers 'voor de
apostelen' werden gesteld (vs 6). 'Voor de apostelen' betekent zoveel als: ter beoordeling door de apostelen.
Enerzijds verklaren de gemeenteleden dus met zekere beslistheid: déze mannen, en geen anderen, moeten het
worden; dát zit opgesloten in hun 'uitkiezen'. Maar anderzijds is dit beslissende uitkiezen door de
gemeenteleden toch niet het laatste woord in de procedure. Immers, de apostelen gaan vervolgens bidden; zij
vragen de goddelijke goedkeuring en zijn onmisbare wijsheid; Hij, de Kenner van de harten, moge alsnog
openbaar doen worden, als er één onder de gekozenen zou zijn, die niet moet worden aangesteld; in dat geval
zal dan de oplegging van de handen niet doorgaan.
Blijkbaar kwam niets tussen beide; vandaar, dat de aanstelling kon worden voltrokken (vs 3, slot); die werd
zichtbaar gemaakt in de oplegging van de handen (vs 6). Het in vers 4 genoemde 'aanstellen' is zoveel als:
het definitief iemand op zijn plaats zetten, in het bizonder wel met betrekking tot dragers van een speciale
taak (b.v. huisverzorger, Matth. 25: 45, rechter, Luc. 12: 14, onderkoning, Hand. 7: 10, ouderlingen, Tit. 1: 5,
hogepriester, Hebr. 7: 28). De 'aanstelling' door de ambtsdragers vormt zo de kroon op de verkiezing door de
gemeenteleden. Overigens kan het duidelijk zijn, dat de apostelen geen anderen tot ambtsdragers 'aanstellen',
dan die door gemeenteleden zijn 'voorgesteld'.
2.4.3. Voor de derde keer maakt Lucas melding van de verkiezing van ambtsdragers, als hij schrijft over
Paulus' terugtocht langs de gemeenten aan het einde van zijn eerste zendingsreis, samen met Barnabas.
'Nadat zij voor hen in elke gemeente oudsten hadden aangewezen, droegen zij hen onder bidden en vasten
aan de Here op, in wie zij geloofd hadden' (Hand. 14: 23). Zowel de vertaling als de verklaring van dit vers
levert moeilijkheden op. Voor 'aanwijzen' gebruikt Lucas hier een werkwoord, dat oorspronkelijk betekende:
de hand uitstrekken om z'n stem uit te brengen in een vergadering. Bij verkiezingen kon men op die manier
te kennen geven, wie men gekozen wilde zien. De leider van de verkiezing 'verkoos' in overeenstemming
met deze stemming. Zo kreeg het werkwoord de betekenis: verkiezen; waarbij dan speciaal werd gedacht aan