Bijlage: acta-1978.pdf - Kerkrecht

deze struktuur gesteld met betrekking tot de verhouding van man en vrouw: 'hoofd van de vrouw is de man'
(1 Cor. 11: 3). In een preek over Genesis 3: 20 ('Adams optreden in de naamsverandering van zijn vrouw',
Preken, 2, Goes, 1954) heeft prof. dr. K. Schilder breedvoerig uiteengezet. dat de vrouw reeds vóór de
zondeval onder Adam was gesteld,, zoals kon blijken uit Adams naamgeving aan 'Mannin': 'Die namen geeft,
heerst en wie een naam krijgt, dient' (blz. 166). Eva heeft zich niet aan deze struktuur gehouden; zij zocht,
zich emanciperende van de man. leiding te geven, in plaats van zich onder Adam te (blijven) schikken;
dusdoende bewees zij Adam de averechtse 'dienst' van de verleiding tot zonde (1 Tim. 2: 14-15).
Onder de nieuwe bedeling blijft evenwel de struktuur van den beginne van kracht: de 'onderschikking' blijft
behoren tot de 'tooi', waarmee christenvrouwen, naar behoren, begeren zich te sieren (1 Petr. 3: 5).
4.2. Dit heeft ook betekenis voor het optreden van de vrouw in de gemeente van Christus en in de
gemeentelijke samenkomsten. Daarbij mag het niet aan de aandacht ontsnappen, dat het werkwoord, dat die
'onderschikking' aanduidt, wanneer het wordt gebezigd met het oog op de vrouwen, steeds op zulk een wijze
is geschreven, dat het nadruk legt op de vrijwilligheid, de eigen keuze van de vrouwen. Haar
'onderschikking' is geen zaak van dwang, maar van eigen begeerte: zij wensen zich te onderschikken, omdat
Gods woord aldus van haar eist (1 Cor. 14: 34). Deze vrijwillige 'onderschikking' moet haar er toe leiden, dat
zij zich rustig houdt en zich laat onderrichten op grond van die 'onderschikking' kan haar niet worden
toegestaan, dat zij onderricht geeft of gezag over de man heeft (1 Tim. 2: 11-12); op grond van die 'onderschikking'
is het haar niet vergund in de gemeenten te spreken (1 Cor. 14: 34).
Wordt het werkwoord '(zich) onderschikken' overigens in de Schrift gebruikt, dan is daarbij steeds vermeld,
ten opzichte van wie men zich onderschikt: dit gebeurt b.v. óók als de onderschikking van de vrouw ten
opzichte van de man wordt genoemd. Maar wanneer de positie van de vrouw in de gemeente ter sprake komt
en in dat verband het werkwoord "zich onderschikken' voorkomt (1 Cor. 14: 34; 1 Tim. 2: 11), dan wordt
niet tot uitdrukking gebracht, aan wie zij zich behoort te willen onderschikken. De vrijwillige
'onderschikking' van de vrouw in haar verhouding tot en optreden in de gemeente geldt heel algemeen: met
deze term, zo zou men met recht kunnen stellen, wordt haar kerkelijke 'status' onder woorden gebracht.
4.3. De kernvraag, waar alles zich in de onderhavige aangelegenheid tenslotte op moet toespitsen, is, naar het
oordeel van de ondergetekenden, niet deze: Valt ook het 'stemmen' van de zusters der gemeente onder het
haar door de Here opgelegde 'spreekverbod' uit 1 Cor. 14: 34? Immers, dit 'spreekverbod' is zelf afgeleid uit
de door de Here aan de vrouw in zijn gemeente gegeven 'status'. De kernvraag is derhalve deze: behoort het
deelnemen van de vrouw aan het uitbrengen van voorkeurstemmen bij de verkiezing van ambtsdragers tot
deze 'status' van het zich gehoorzaam en vrijwillig 'onderschikken, zoals ook de wet zegt' (1 Cor. 14: 34)?
4.4. Gelet op de aard en het karakter van de voorkeurstem, zoals hiervóór aangegeven, moet worden
geconcludeerd, dat het (door zulk een voorkeurstem) 'meebeslissen' door de vrouw bij de verkiezing van
ambtsdragers niet in overeenstemming is met de plaats en de taak, die de Here aan de zusters in de gemeente
heeft verleend, immers niet met zijn eis, dat de vrouw zich in de gemeente zal onderschikken. Zij treedt in de
gemeente niet naar voren, zij oefent haar eigen, stille invloed uit op de achtergrond, maar zij zal niet meebeslissen
bij het aanwijzen van de ambtsdragers. Dit komt haar niet toe en zou haar ook niet sieren.
Zoals de minderheid van de stemgerechtigde leden van de gemeente zich conformeert aan de voorkeur van
de meerderheid, bij voorbaat - zonder dat te zeggen is, of men bij die minderheid dan wel bij die meerderheid
zal behoren -, zó zal de vrouw in de gemeente zich bij voorbaat conformeren aan de meerderheidskeus van
de mannenbroeders, gaarne en gewillig. Wel zal een kerkeraad kunnen toestaan, dat de zusters meedoen in
de voorafgaande opgave van namen; eveneens hebben zij het recht haar eventuele bezwaren aan de
kerkeraad tegen een verkozen broeder kenbaar te maken. Maar geen kerkeraad zal de zusters van de
gemeente de gelegenheid behoren te bieden, haar vrijwillige 'onderschikking' op het punt van het uitbrengen
van een, immers beslissende, voorkeurstem te verzaken.
5. De uitspraak van de generale synode van Arnhem 1930) te dezer zake moge gebrekkig zijn gefundeerd en
geformuleerd, met name ook door de hantering van de uitdrukkingen 'algemene regeermacht' en 'bijzondere
regeermacht', het besluit van die synode dient wel van kracht te blijven, nl.: 'aan de vrouwelijke lidmaten der
gemeente (is) het kiesrecht in de kerk niet toe te kennen'.
De ondergetekenden zijn van mening met het bovenstaande aan de ook hun verleende opdracht te hebben
voldaan. Zij bieden U het resultaat van hun arbeid ter overweging aan, met de bede dat de Here U alle
wijsheid zal geven om tot een Hem welgevallig besluit te komen. Met gevoelens van hoge achting en na
christelijke groet tekenen,
de deputaten
H. J. Begemann
H. Bouma.
Assen, 4 april 1977.