Bijlage: acta-1978.pdf - Kerkrecht

werkelijke gezags-inhoud. Bij overlijden of echtscheiding voordat de adoptie is uitgesproken kan dat
ingrijpende consequenties voor het kind hebben.
Op het standpunt van de voorstanders zou dit bovendien moeten betekenen, dat slechts degene die
voogd is, de doopvragen kan beantwoorden.
5.1.4. Art. 227.2 B.W. bepaalt, dat een verzoek om adoptie alleen kan worden toegewezen, indien de adoptie
in het kennelijk belang van het kind is 'zowel uit een oogpunt van verbreking van de banden met de
ouders als uit dat van bevestiging van de banden met de adoptanten'. Aan de eerste voorwaarde,
verbreking van de banden met de ouders, is door de adoptie in het buitenland voldaan, ook al heeft
deze in Nederland geen rechtskracht.
Met het oog op de tweede voorwaarde, bevestiging van de banden met de adoptanten, geldt ook in het
geval van de buitenlandse kinderen de verzorgingstermijn van tenminste één jaar (met voogdij).
Uw commissie ontving in verband hiermee ook de volgende informaties.
Doordat er steeds minder Nederlandse kinderen voor adoptie 'beschikbaar' zijn, is het aantal
'buitenlandse adopties' de laatste jaren sterk toegenomen. Recente persberichten spraken van 3700
verzoeken in de afgelopen 6 jaar, die per 1 januari 1978 nog altijd niet waren afgedaan. Er doen zich
grote psycho-sociale problemen voor met deze kinderen. Een aanzienlijk percentage van de pupillen
van medisch-opvoedkundige bureaus wordt gevormd door buitenlandse adoptiefkinderen. Dit
demonstreert wel de eigenaardige moeiten die de adoptie van een buitenlands kind met zich mee kan
brengen, zowel voor het kind als voor de (a.s.) adoptiefouders.
Nu heeft deze ontwikkeling, voorzover uw commissie bekend, nog niet geleid tot een verandering in
het beleid inzake de adoptie van buitenlandse kinderen. Wel wordt voor deze problematiek in interne
publicaties met nadruk aandacht gevraagd. In een enkel geval was zij aanleiding tot groter
zorgvuldigheid dan voorheen in het toezicht van de maatschappelijk werkers tijdens de
verzorgingsperiode die aan de adoptie voorafgaat.
Dit gegeven is weliswaar geen bewijs voor de 'kwetsbaarheid' van de voogdijband, maar wel een
aanwijzing voor het feit, dat de overheidsinstanties de jaartermijn niet zonder meer als een formele
wachttijd beschouwen.
5.1.5. Het is de voorstanders van de 'vervroegde' doopsbediening toe te stemmen, dat de adoptie-uitspraak
een betrekkelijk formele afronding van de procedure te noemen is. In die geest spraken ook sommige
deskundigen die de commissie raadpleegde. Met andere woorden: de voorstanders stellen terecht, dat
er de facto weinig kans is, dat de gezagsrelatie tussen de a.s. adoptiefouders en hun buitenlandse
pleegkind nog verbroken wordt, voordat de adoptie zal worden uitgesproken.
Maar anderzijds is het feit zelf, dat de overheid de (beperkte) voogdijrelatie (of wat daarmee gelijk te
stellen is; zie boven sub 5.1.2.), ook in geval van buitenlandse adoptie, laat voorafgaan aan de
definitieve adoptie-uitspraak, een bewijs voor het voorlopig karakter ervan. De 'bevestiging van de
banden met de adoptanten', waarvan de wet spreekt, is een proces dat aan de definitieve adoptie moet
voorafgaan. De wet laat de overheid het recht om alsnog een onafhankelijke beslissing te nemen bij de
adoptie-aanvraag, wanneer de verzorgingstermijn is beëindigd. Pas dan draagt zij d.m.v. de adoptieuitspraak
het kind volledig en definitief aan de adoptief-ouders over, wanneer namelijk de banden met
de adoptanten in de voorlopige gezagsrelatie bevestigd blijken te zijn.
Dat de toekenning van de voogdij voorbereidende maatregel is, typeert de voorlopigheid van de relatie.
Hoe definitief die band in de praktijk ook moge zijn, wettelijk is zij dat niet. Wie de voorlopigheid van
de voogdijrelatie ontkent, berooft haar in feite van haar zin! 5.1.6. De voorstanders trachten het
definitief karakter van de voogdijrelatie aan te tonen door op haar gelijkwaardigheid met de
(adoptief)ouder-kind-relatie te wijzen.
Dat geen verzoek van de natuurlijke ouders tot herstel van de ouderlijke macht de voogdijrelatie kan
bedreigen, is duidelijk. Dat in dat opzicht de voogdijrelatie t.o.v. een buitenlands kind zelfs een zekere
'meerwaarde' heeft boven die t.o.v. een Nederlands kind (dat immers nog door de ouder(s) kan worden
'teruggevraagd'), is eveneens terecht opgemerkt.
Dat echter de voogdij slechts door de rechter kan worden ontnomen op dezelfde gronden die gelden
voor ontheffing of ontzetting uit de ouderlijke macht, zegt op zichzelf nog niets over de
gelijkwaardigheid van die beide gezagsverhoudingen. Het toont in ieder geval het definitief karakter
van de voogdijband niet aan.
5.1.7. Dat de voorlopige gezagsrelatie niet gelijkwaardig is aan de ouderlijke macht, wordt ook
gedemonstreerd door de volgende factoren:
a. eventuele ontzetting uit het voogdijgezag is onherroepelijk; een ontzetting uit de (adoptief-)
ouderlijke macht niet;