Bijlage: acta-1978.pdf - Kerkrecht

De brief van de classis Appingedam bevat een beknopte eigen argumentatie.
De kerkeraad te Wageningen verwijst daarvoor uitdrukkelijk naar de toegevoegde bijlagen. De argumentenpro
zijn vooral te vinden in de twee bezwaarschriften die de kerkeraad van standpunt deden veranderen. Het
nieuwe kerkeraadsbesluit en dat van de classis Arnhem d.d. 1-9-'77 voegen daaraan geen nieuwe argumenten
toe, vatten deze alleen maar samen. Zij worden in het appèlschrift bij de particuliere synode nog eens kort
herhaald.
Daartegenover bevatten het eerste kerkeraadsbesluit en het bezwaarschrift van de kerkeraad te Arnhem
(overgenomen door de volgende classis, d.d. 17-11-'77/26-1-'78) een aantal argumenten-contra.
4.1. De argumenten-pro zijn hoofdzakelijk de volgende
4.1.1. De voorstanders zien als kern van de zaak het feit dat aan de a.s: adoptiefouders direct na aankomst
van hun a.s. adoptiefkind in Nederland de voogdij over dit kind wordt verleend. Naar hun oordeel is de
door deze voogdij ontstane gezagsrelatie definitief. Zij wijzen vervolgens als kern van het Hattemse
besluit over de doop van adoptiefkinderen de overweging D II 14 (Acta art. 251, blz. 301) aan, waarin
wordt gesproken van 'in de gezinskring van christenen een vaste plaats ontvangen' en 'permanent
gesteld zijn in het huis van christenen en toevertrouwd zijn aan het ouderschap van christenen'.
4.1.2. In deze gedachtengang is uiteraard beslissend de stelling, dat de door toekenning van de voogdij
ontstane gezagsrelatie een definitief karakter draagt.
Daartoe wordt een vergelijking gemaakt met de voogdijsituatie waarin zich a.s. adoptanten met een
Nederlands kind bevinden. Voogdij is immers, naast de verzorgingstermijn van tenminste één jaar,
voorwaarde voor een adoptie-uitspraak (Art. 228 of B.W.; zie Nota-Douma, Acta Hattem blz. 509).
Deze voogdijrelatie kan o.m. nog worden doorbroken door een verzoek van de ouder(s) van het kind
om in de ouderlijke macht te worden hersteld. Bij een buitenlands kind is dat onmogelijk, omdat dáár
reeds adoptie is uitgesproken, die de band met de natuurlijke ouder(s) definitief verbreekt. Het kind is
daar in de meeste gevallen ook reeds op naam van de adoptanten gesteld.
Betoogd wordt, dat de adoptie in Nederland in feite slechts een formaliteit is met het oog op het
verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit en het vastleggen van de erfrechtspositie van het kind. De
adoptie-uitspraak van de Nederlandse rechter zou niets wezenlijks aan de door voogdij gecreëerde
gezagsrelatie toevoegen.
4.1.3. Begrijpelijkerwijs worden in deze gedachtengang ook uitdrukkingen als 'pleegkinderen' (Nota-Douma)
en 'niet vooruitlopen op de beslissing van de rechtbank' (Acta Hattem art. 251, overweging C II 10,
blz. 229) niet van toepassing geacht op in het buitenland geadopteerde kinderen. Zij zijn geen
pleegkinderen meer, maar kinderen onder een volledig en definitief ouderlijk gezag. De gerechtelijke
beslissing waarop, volgens Hattem, moet worden gewacht, is in hun geval de toekenning van de
voogdij aan hun a.s. adoptiefouders. Deze geschiedt, na het uitgebreide vooronderzoek en de
toestemming om in het buitenland tot adoptie over te gaan, min of meer automatisch en is qua inhoud
met een adoptie-uitspraak gelijk te stellen.
4.1.4. In dit kader wijst ook de classis Appingedam op het feit, dat het kind in het buiten-land reeds op naam
van de adoptanten is gesteld. Voeg daarbij de door voogdij gecreëerde gezagsrelatie, dan zou volgens
haar een 'onnodig verschil in behandeling' kunnen ontstaan. Aan alle voorwaarden die een adoptiefkind
voor bediening van de doop in aanmerking doen komen (volgens het besluit van Hattem) is immers
reeds voldaan: uiterlijk door de tenaamstelling en materieel door de niet meer te doorbreken
gezagsrelatie, ook al heet die dan nog slechts 'voogdij'.
4.2. Als argumenten-contra worden in hoofdzaak de volgende aangevoerd.
4.2.1. Ter fundering van zijn eerste (afwijzende) besluit wees de kerkeraad te Wageningen op overweging C
II 10 van het Hattemse besluit (niet vooruitlopen op de beslissing van de rechtbank en niet voortijdig
handelen alsof het betrokken kind reeds wettig kind zou zijn); par. 5.6 (Acta blz. 488) van het
Hattemse commissierapport (de adoptiebeslissing van de rechtbank is enigszins te vergelijken met wat
de overheid doet bij een huwelijkssluiting); de hierboven sub 3.2 reeds vermelde passage uit de
Hattemse Acta art. 250 (blz. 289) (geen uitspraak over het dopen van pleegkinderen, 'daar er thans nog
geen sprake kan zijn van een positie van pleegkinderen, die praktisch gelijk is aan die van
geadopteerde kinderen'); de eveneens hierboven sub 3.2 reeds vermelde paragraaf uit de Nota-Douma;
het feit dat de buitenlandse adoptie in de eerste plaats betekenis heeft in dat land zelf; de Nederlandse
overheid kan nog beslissen geen adoptie naar Nederlands recht te doen plaatsvinden; dat de kans
daarop gering is, is niet beslissend.
4.2.2. In een nota van een kerkeraadscommissie te Wageningen, ingesteld in verband met de twee
bezwaarschriften tegen het eerste kerkeraadsbesluit, wordt wel toegestemd, dat de gezagspositie van
a.s. adoptiefouders t.o.v. een buitenlands kind definitiever is dan t.o.v. een Nederlands kind.