Toepassingsmogelijkheden van het elektronisch toezicht in het ...

AFDELING I – RONDETAFELGESPREKKEN MET ENKELE ACTOREN
kan in verschillende gradaties worden voorzien. De concrete operationalisering ervan
dient geval per geval beoordeeld te worden.
In de honderden gevallen waarin deelnemer D een bevel tot aanhouding heeft afgeleverd
(in een vroegere functie), zijn er volgens hem niet veel die in aanmerking komen voor
elektronisch toezicht. De enkele gevallen waarin hij wel elektronisch toezicht zou
toepassen, zijn:
“intrafamiliaal geweld en de klassieke stalking dossiers en dan via het systeem - dat zou dan
ideaal zijn - via elektronisch toezicht gekoppeld aan een GPS-toezicht. En waarbij men
bepaalde zones gaat uitsluiten en dergelijke meer. Waarbij men dan ook mogelijkheid biedt
aan de betrokkene om verder zijn professionele activiteiten te vervullen. Daar is dat totaal op
zijn plaats. Het kan in een aantal andere gevallen ook overwogen worden, zelfs bij
levensbenemende delicten kan dat eigenlijk ook, in specifieke gevallen. Een partner die zijn
partner ombrengt bijvoorbeeld. Dat kan in een bepaald stadium van de voorlopige hechtenis,
[daar] zou men eigenlijk naar een vervanging kunnen gaan. Het is niet omdat daar het
zwaarst mogelijke misdrijf gepleegd is, dat men sowieso elektronisch toezicht moet uitsluiten.
Op basis van mijn ervaring zeg ik van: ‘de categorie waarop elektronisch toezicht mogelijk is,
is eigenlijk voor mij uitermate beperkt’.”
De gevallen waarbij deelnemer D geen mogelijkheden voor elektronisch toezicht ziet,
zijn bijvoorbeeld dossiers van bolletjesslikkers en “mensen met koffers vol met cocaïne
die op de luchthaven toekomen”. Bij deze personen is het onttrekkingsgevaar volgens
deelnemer D manifest aanwezig. Ook ten aanzien van ET-toepassing bij overvallen op
geldtransporten worden vraagtekens geplaatst:
“Het zijn heel beperkte categorieën [die voor elektronisch toezicht in aanmerking komen].
Een uitbreiding zou mogelijk zijn, maar in de veronderstelling dat men een geloofwaardig
systeem heeft. Dat is de voorvraag: beschikt men over een geloofwaardig systeem? Vandaag
de dag lijkt dat niet het geval te zijn. (…) Een onmiddellijke reactie moet mogelijk zijn, zeker
in het kader van voorlopige hechtenis. Anders heeft dat totaal geen zin.”
Deelnemer D geeft ten slotte ook aan dat het Franse Projet de loi pénitentiaire eigenlijk
al een antwoord formuleert op de meeste vragen die in de discussie aan de orde (zullen)
worden gesteld. De deelnemer geeft aan dat hij vreest dat:
“elektronisch toezicht in het zelfde straatje zou verzeild geraken als de VOV destijds, waar
bij het ontstaan ervan ook reeds werd gewaarschuwd van: ‘kijk het slagen of falen van VOV
zal effectief afhangen van de sanctiemogelijkheden en controlemogelijkheden die je hieraan
gaat koppelen’. Het heeft dan toch nog een hele tijd geduurd voordat effectief de
justitiehuizen tot stand zijn gekomen en dergelijke meer. Ik zie het elektronisch toezicht dan
ook meer als een bijzondere vorm van vrijheid onder voorwaarden.”
Volgens deelnemer E is elektronisch toezicht enkel mogelijk bij gevallen waar er sprake
is van recidivegevaar, en in zekere zin ook enigszins bij verduisteringsgevaar. Wat de
andere twee klassieke criteria betreft - collusiegevaar en onttrekkingsgevaar - denkt hij
dat het systeem, zelfs het meest performante systeem met actieve GPS-tracking, te weinig
garanties kan bieden om werkelijk de voorlopige hechtenis te vervangen:
113