Toepassingsmogelijkheden van het elektronisch toezicht in het ...

HOOFDSTUK 2 – ACTOREN AAN HET WOORD
bijkomende informatie nodig en die vraagt men dan best aan de verbalisanten zelf die op dat
moment met het dossier bezig zijn.”
Volgens deelnemer A gebeuren de meeste arrestaties ’s nachts, en is de politie daarom
het best geplaatst om bepaalde informatie mee te geven in het proces-verbaal, eventueel
aan de hand van een gestandaardiseerde vragenlijst. Op basis daarvan kan men dan
overgaan tot ofwel het plaatsen onder elektronisch toezicht of het afleveren van een
aanhoudingsmandaat. Er zou wel een minimum aan informatie moeten zijn met
betrekking tot de thuissituatie die toelaat een uitgewerkt traject voor elektronisch toezicht
uit te werken.
“De politie is vrij goed thuis (…) in het proberen te plaatsen, familiaal en sociaal, van de
verdachten, zeker in de dossiers van jeugdzaken. Er zit sowieso in het proces-verbaal toch
een hele beschrijving van (…) de minderjarigen. Ik denk dat het vrij eenvoudig is voor de
politie om toch een minimumbeeld te schetsen van het sociaal patroon van de betrokkene om
toe te laten: ‘hij komt in aanmerking voor elektronisch toezicht en het kan in die vorm’. (…)”
Deelnemer A stelt zich echter wel de vraag of dit allemaal kan binnen de 24 uur. Volgens
deelnemer H zal dit in elk geval toch een aanpassing van de politie vergen, aangezien zij
feitengericht werken en weinig processen-verbaal persoonsgericht zijn. Deelnemer H
vraagt zich dan ook af of er hier misschien ook geen taak is weggelegd voor de
advocatuur, zeker indien zij bij het eerste verhoor aanwezig zouden zijn 326 .
Het idee om gestandaardiseerde vragenlijsten te gebruiken, wordt niet door elke
deelnemer gesteund. Deelnemer C merkt op dat zich nu al het fenomeen voordoet dat
politiediensten heel veel vragenlijsten moeten invullen, en dat het daarom misschien
nuttiger zou zijn één en ander te bekijken bij het eerste contact met het parket, dat dan de
opdracht kan geven aan de politie om (bijkomende) informatie te verzamelen. Er zijn in
feite twee opties: ofwel wordt er een gestandaardiseerde vragenlijst gebruikt, ofwel laat
men de beslissing afhangen van de magistraat. Deelnemer G reageert hierop:
“Zeker niet gestandaardiseerd, want ik denk dat we het er allemaal over eens zijn dat het
toepassingsgebied van elektronisch toezicht toch betrekkelijk beperkt gaat zijn. Dus om
iedereen te gaan belasten met dat soort van vragen, voor toch een betrekkelijk marginaal
percentage van toepassing, denk ik niet dat dat de moeite is.”
Deelnemer E is sceptisch over de rol van justitiehuizen in dit proces van
informatievergaring, en geeft als voorbeeld dat het met betrekking tot de vrijheid onder
voorwaarden in de praktijk vaak voorkomt dat het 4 maanden duurt voordat het dossier
wordt opgenomen door het justitiehuis. Verder stelt hij voor dat, wat betreft de gegevens
326 Hier wordt impliciet verwezen naar het arrest - Salduz t. Turkije (Europees Hof voor de Rechten van de
Mens, 27 november 2008). In dit arrest voerde het Europese Hof aan dat, om het recht op een eerlijk proces
‘praktisch en effectief’ te houden, in de regel toegang tot een advocaat voorzien moet zijn bij de eerste
ondervraging van een verdachte door de politie. In België heeft het Hof van Cassatie echter steeds
geoordeeld dat er geen recht is voor een advocaat om aanwezig te zijn bij ondervragingen door de politie of
een onderzoeksrechter.
In de rechtsleer wordt thans aangenomen dat het arrest-Salduz ook belangrijke consequenties met zich zal
meebrengen voor wat de Belgische situatie betreft. Zie bijvoorbeeld: G. Vermeulen, L. van Puyenbroeck,
“Mensenrechtenhof schudt strafrechtlandschap dooreen”, De Juristenkrant, nr. 180, december 2008.
120