Toepassingsmogelijkheden van het elektronisch toezicht in het ...

EINDCONCLUSIES
de ingezette technologische hulpmiddelen sneller en makkelijker opgemerkt kunnen
worden. Eén en ander kan leiden tot intrekking van de toegekende maatregel van
elektronisch toezicht, met als bijkomend mogelijk gevolg dat later in de procedure geen
‘tweede kans’ meer zal worden geboden, en finaal dan zelfs een langere detentie zal
worden ondergaan dan wanneer initieel geen elektronisch toezicht zou zijn verleend. In
die zin zou de ‘uitgespaarde’ detentiecapaciteit die bereikt kan worden daar waar
elektronisch toezicht in de plaats komt van een lopende voorlopige hechtenis, zeker ten
dele, teniet gedaan kunnen worden. Misschien zou hieruit zelfs een averechts effect
kunnen sorteren.
Zoals ook uit de analyse van de actuele situatie in binnen- en buitenland is gebleken, kan
het elektronisch toezicht op zeer diverse wijzen worden ingevuld. In ons eigen onderzoek
onderscheidden we, in het kader van de bevraging van de diverse actoren (cf.
rondetafelgesprekken en dossierscreening) drie mogelijke modellen van elektronisch
toezicht, te weten: het traditionele model (d.i. het elektronisch toezicht zoals dit thans in
België op het niveau van de strafuitvoering wordt toegepast), het model thuisdetentie, en
het GPS-model. De resultaten van onze analyses wijzen uit dat al deze drie modellen een
zekere toepassing zouden kunnen krijgen, en dus – indien elektronisch toezicht wordt
ingevoerd in de fase van het vooronderzoek - een gedifferentieerde toepassing, afgestemd
op het individuele geval, mogelijk moet zijn. Wel blijken er verschillen te bestaan
naargelang de bevraagde taalgroep. Enerzijds blijkt uit de dossierscreening dat aan
Nederlandstalige zijde voor één en dezelfde casus soms meer dan één specifiek model
toepasbaar wordt geacht (aan Franstalige kant steeds één model). Anderzijds geven de
meeste Franstalige magistraten de voorkeur aan het zgn. ‘traditionele’ model, dit in
tegenstelling tot hun Nederlandstalige tegenhangers bij wie meer diversiteit en een groter
evenwicht in de vooropgestelde modellen te bespeuren valt. Wel stelden sommige
Franstalige magistraten – tijdens de rondetafelgesprekken - dat het model ‘thuisdetentie’
het meest de vergelijking met de voorlopige hechtenis kan doorstaan, waar men in
abstracto redeneert over elektronisch toezicht als modaliteit van uitvoering van de
voorlopige hechtenis 461 .
* * *
Met betrekking tot de vraag naar de juridische (wettelijke) omkadering van deze
modellen - met name de eraan te verbinden consequenties in verband met de
handhaving/verlenging van de maatregel, de maximumduur ervan, de schadevergoeding
in geval van onwerkdadige hechtenis, en de aftrek op de uiteindelijk uitgesproken straf -,
leert ons onderzoek dat sommigen elektronisch toezicht in alle gevallen (dus ongeacht het
model) juridisch gezien gelijkstellen met een vrijheid onder voorwaarden, terwijl anderen
Onderzoek en beleid 1998-2008 (reeks Samenleving, Criminaliteit & Strafrechtspleging, nr. 33), T. Daems,
S. De Decker, L. Robert, F. Verbruggen (ed.), Leuven, Universitaire Pers Leuven, 2009, 9-33; M.-S.
Devresse, H. Luypaert, D. Kaminski, K. Beyens, Onderzoek betreffende de evaluatie van de reglementering,
van de besluitvorming en van het verloop van elektronisch toezicht, Brussel, UCL-VUB-FOD Justitie, 2006.
461 Zie Hoofdstuk 2, Afdeling I, par. 3.2.4.
250