Toepassingsmogelijkheden van het elektronisch toezicht in het ...

SECTION IV – LA SURVEILLANCE ÉLECTRONIQUE DANS D’AUTRES PAYS ET CRITIQUES
In Schotland ten slotte ging in april 2005 een pilootproject van start met betrekking tot de
toepassing van elektronisch toezicht als voorwaarde bij bail. Dit project liep in vier
rechtbanken, nl. bij het Hooggerechtshof dat zetelt in Glasgow en bij sheriff-rechtbanken
te Glasgow, Kilmarnock en Stirling. De doelstelling van dit pilootproject was tweevoudig.
Enerzijds was het de bedoeling om het gebruik van de voorlopige hechtenis te beperken
ten aanzien van verdachten die in aanmerking kwamen voor borgtocht met elektronisch
toezicht en anders gedetineerd zouden zijn. Anderzijds werd ernaar gestreefd te zorgen
voor een grotere maatschappelijke veiligheid (beperking van recidive, van intimidatie van
getuigen, ...). Getracht werd elektronisch toezicht enkel als direct alternatief voor de
voorlopige hechtenis aan te wenden en dus niet als een versterkende maatregel voor bail.
Daartoe werden er twee bijkomende bepalingen geïntroduceerd naar aanleiding van de
wijziging van de Criminal Procedure Act in 2004. Het eerste amendement gaf de
beklaagde voor wie gewone borg (standard bail) werd geweigerd, de mogelijkheid om
een aanvraag in te dienen voor borg met als voorwaarde elektronisch toezicht [Section
24A(1)]. Het tweede amendement gaf de rechtbank de bevoegdheid om, zonder aanvraag
van de beklaagde, een voorwaarde van elektronisch toezicht op te leggen in petition cases
waarbij de beklaagde in verdenking was gesteld van verkrachting of moord [Section
24A(2)]. 258
Het pilootproject werd in opdracht van Schotse regering geëvalueerd door een team van
onderzoekers van verschillende Britse universiteiten 259 . De resultaten van deze studie
kunnen als volgt worden samengevat. Op organisatorisch vlak en voor wat de
samenwerking tussen de diverse betrokken actoren betreft, bleek het pilootproject een
succes te zijn. Niettemin is het project er niet in geslaagd de perceptie van openbare
veiligheid om te buigen en de populatie voorlopig gehechten terug te dringen. Globaal
werd een vermindering van 116 verdachten geobserveerd (116 plaatsingen onder
elektronisch toezicht), hetgeen slechts 1,7% uitmaakt van het totaal aantal voorlopig
gehechten in de betreffende pilootregio’s. De impact op de gevangenispopulatie werd dus
als minimaal ingeschat 260 . Verder bleek de toepassing van elektronisch toezicht bij bail
niet kostefficiënt te zijn. Enkel indien de termijn doorgebracht onder elektronisch toezicht
in afwachting van het proces, mee in rekening zou worden gebracht bij de eventueel
daaropvolgende vrijheidsstraf, zou de kostprijs van het elektronisch toezicht doorgaans
minder bedragen dan die van de voorlopige hechtenis. De totale kosten voor de privémaatschappij
werden geschat op 4.123 pond per verdachte die onder elektronisch toezicht
werd gesteld, tegenover 5.096 pond per case in geval van voorlopige hechtenis (in de
gevangenis). De verwachte kostenbesparing van 973 pond per verdachte die onder
toezicht gesteld werd, wordt echter teniet gedaan door de differentiële behandeling van
onder toezicht gestelden en voorlopig gehechten op het vlak van de aanrekening van de
258 Zie de Criminal Procedure (Amendment) (Scotland) Act 2004 te raadplegen op:
http://www.opsi.gov.uk/legislation/Scotland/acts2004/asp_20040005_en_1
259 University of Strathclyde, University of Stirling, Kings College London, en London School of Economics.
260 M. Barry, M. Malloch, K. Moodie, M. Nellis, M. Knapp, R. Romeo, S. Dhanasiri, An evaluation of the
use of electronic monitoring as a condition of bail in Scotland, Scottish Executive Social Research, 2007,
99.
87