Gölgesinde Yargı Reformu Sempozyumu - Türkiye Barolar Birliği ...

ALI IHSAN 21'i ise yargılayıc ı, yani kovu şturmayı yapan ceza mahkeme-ERDAĞ'IN si, ona da "Divan- ı Hüküm" adı verilmekteydi. -KONU ŞMASIKısaca geçiyorum, çünkü tart ışmal ı, reform ihtiyacı olanyerlere hızl ıca gelmek istiyorum. 1921 Anayasas ı'nda YüceDivan kurumuna yer verilmemi ş, yani 1921 Anayasas ı'nınuygulanmış olduğu dönemde genel yarg ılama kurallar ı uygulanmışad ı geçen ki şiler için. 1924 tarihli Anayasa, yani"Teşkilatı Esasiye Kanunu "nun 61-67. maddeleri aras ında yineDivan-ı Ali, Yüce Divan meselesi düzenlenmi ş, 1 ba şkan ve14 üyeden müte şekkil, yani toplam 15 ki şilik bir heyet söz konusuydu.1961 Anayasas ı'nın tabii bir özelliği var; o da AnayasaMahkemesj'ni Türk hukuk sistemine ilk defa kazand ıranAnayasa oluşudur. Yüce Divan görevi de bu yüksek mahkemeye,yani Anayasa Mahkemesi'ne b ırakılmış idi, 15 as ıl ve5 yedek üyeden kurulmakta idi, hepimizin hat ırladığı gibi.Halen yürürlükte bulunan 1982 Anayasas ı ise prensip olarak1961 Anayasas ı'ndaki düzenlemeyi, Anayasa Mahkemesi te ş-kilat ı bak ımından takip etmi ştir.Ülkemizdeki bu gerek mevcut, gerekse mevcudun öncesidüzenlemeye bakt ıktan sonra, kısaca mukayeseli hukukada değinmekte fayda var. Burada gayet tabii ki çok üzerindeduruldu ğıı için Almanya'y ı özel olarak anmak istiyorum. Ardından da diğer bazı ülkelere değinmek istiyorum.Hepimizin veya birçoğumuzun bildi ği gibi, Alman AnayasaMahkemesi'nin yar ısı Bundestag dedikleri millet meclisi,diğer yarısı ise Bundesrat dedikleri ikinci meclise tekabüleden veya senato sistemine benzetildiğinde, senatoya yakla ş-tır ılabilecek olan heyet taraf ından seçiliyor. Görev süreleri 12y ıl, tekrar seçilmeleri mümkün değil ve üniversite ö ğretimüyeliği dışında ba şka bir i ş yapamıyorlar. Alman AnayasaMahkemesi uygulamas ına baktığım ızda, genellikle AnayasaMahkemesi ba şkanlarının anayasa hukuku profesörü olduğunugörüyoruz. Böyle bir zorunluluk yok, böyle bir gelenekde oturmadı, ancak bu gözlemlenebiliyor.172