Gölgesinde Yargı Reformu Sempozyumu - Türkiye Barolar Birliği ...

IV. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Ba ğlamında SUHAYap ılmas ı Gerekenler rANR1VER' ı Nsm- xONUSHukuk yargıs ı bağlammda etkinli ğin sağlanmas ı açıdan, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nda yap ılması gerekendeğişiklikleri şu şekilde s ıralamak mümkündür:1. Seri ve sözlü yarg ılama usullerinin tümüyle kald ırılıp;yargılamada sadeliğin ve kolayl ığın temini aç ısından, yaz ılıyargılama ve basit yarg ılama usulleriyle yetinilmesi yolunagidilmesi ve Hukuk Usulü Muhalcemeleri Kanunu d ışındakidiğer kanunlarda sözlü ve seri yarg ılama usullerine yap ılmışolan at ıflar ın basit yargılama usulüne yapılmış sayılmas ı,2. Olumsuz yetki sözle şmesi yap ılmas ına, tacirlerlekamu tüzel kişilerinin kendi aralarındaki ili şkilerden kaynaklananuyu şmazlıkları konu alan davalar bak ımından cevazverilmesi,3. Kesin yetkinin söz konusu oldu ğu hallerde, yasal düzenlemedebuna aç ıkça vurgu yap ılmas ı,4. Dava şartlannın neler oldu ğu, incelenmesi usulü ves ırası hakkında, aç ık bir düzenleme getirilmesi,5. Derdestlik itirazının temelinde, aynı davanın, tekrar(ikinci kez) aç ılıp görülmesinde davacm ın hiçbir hukuki yararmınbulunmadığı düşüncesi yatar. Hukukî yarar ise, davakonusuna ili şkin dava şartları aras ında yer alır. Derdestlilc itirazmıntemelinde yatan dü şünceye paralel bir i şlevi yarg ılamasüreci içerisinde etkin bir biçimde yerine getirebilmesinintemini için, onun, ilk itiraz olmaktan ç ıkartılıp; dava şartınaili şkin usuli bir itiraza dönü5türülmesi,416. Özellikle taraf olmad ığı halde yasayla aç ıkça görevlendirilmiş olması sebebiyle, davada adeta taraf gibi davrananların(Örneğin, Cumhuriyet Savc ısı, tereke temsilcisi, terekeyöneticisi, vasiyeti yerine getirme görevlisi gibi) hukukidurumunun aç ıklığa kavuşturulmas ında önemli bir i şleviyerine getiren davay ı takip yetkisi kurumunun, aç ıkça bir dü-41 Tanr ıver, Derdestlik, s. 36.225