Gölgesinde Yargı Reformu Sempozyumu - Türkiye Barolar Birliği ...

HAYREİJINgöstermektedir. Ilkinde bir beklenti (erdem) olarak "informalÖKÇfSil' İN adalet", yarg ı erkinde bir "informal adalet" davranışına yol aça-KONU ŞMASI bilmekte, bu davranış belki bir sivil itaatsiz yarg ıç davran ışınıdoğurabilmekte, ya da bir sivil itaatsizlik eyleminin yarg ıç tarafındaninformal olarak tanınmasına götürebilmektedir. Sivilitaatsizlik kavramının tanımı anımsand ığmda32 buradakiinformal adalet, informal hukuk devletinin pozitif yüzü olarakdeğerlendirilebilir."Yolsuzluk" s ınır alim ise hukuk devletinin art ık kendisiolabilme gücünü yitirdiği ve haks ızlık devletine dönüşmeyebaşlad ığı s ınır geçişini ifade etmektedir. Bir hukuk devleti budeği şimini toptan yapabileceği gibi, sınır geçişlerini bir mekikhareketine de dönü ştürebilir. Bu bakımdan hiçbir ülkedemutlak bir hukuk devleti gerçekli ğinden söz edemeyiz.Daha gerçekçi bakışla, bir "yaşayan hukuk devleti" olgusundanhareketle, devletlerin yer, zaman ve konuya görehukuk devleti kalitesini ölçen bir skalaya gereksinim duyabileceğinıizisöyleyebiliriz. 33 Bunun için de uluslararas ı görgül-32"Sivil itaatsizlik hukuk devleti idesinin içerdiği üstün değerleruğruna kamuya aç ık ve yasaya aykırı olarak gerçekle ştirilen, bus ırada üçüncü ki şilerin daha üstün bir hakk ım çiğnemeyen, barışçılbir protesto edirnidir." Bkz. Hayrettin Ökçesiz, Sivil Itaatsizlik,2. bask ı, İstanbul 1996, s.130; Sivil İtaatsizliğin hukuk devleti hukukuiçerisinde anayasal düzlemde tanınabilecek bir hak olarakgörülebilmesi, böyle bir edimi olu şturan yargıç davranışm ın informalhukuk devleti kavram ı çerçevesinde anla şılabilmesine götürebilir.Çünkü informatlik doğrudan bir hukuka ayk ırıli ğı içermemektedir.Bu bağlamda bkz. H. Ökçesiz, Sivil Itaatsizlik Hakk ı,b.y.: Sivil Jtaatsizlik (haz.: H. Ökçesiz), Istanbul 1999, s.58 vd.; H.Ökçesiz, Dü şünce Özgürlüğünün Sivil İtaatsizlik Alanlar ı, b.y.:Yeni Türkiye, Liberalizm özel Say ısı, 25, 1999, s. 285 vd.; H. Ökçesiz,Hukuk Devleti ve Yarg ıcı, by.: Hukuk Devleti (haz.:H. Ökçesiz),Istanbul 1998, s. 242 vd.;Bkz. Hubert Rottleutlmer, Hukuk Sosyolojisi ve Hukuk Devleti, by.:Hukuk Devleti (haz.: H.Okçesiz), Istanbul 1998,s. 180vd.; H. Okçesiz,"Türkiye Cumhuriyeti ( ... ) bir Hukuk Devletidir" T.C. Anayasası m. 2, b.y.: Yeni Türkiye Cumhuriyet özel Say ısı, 23-24, 1998,s. 3816 vd.422