Gölgesinde Yargı Reformu Sempozyumu - Türkiye Barolar Birliği ...

Prof. Dr. Süha TANRI VER:'A. GENEL OLARAKDiğer yargı çeşitlerinde oldu ğu gibi, adli yarg ı bütünüiçinde yer alan hukuk yarg ısırun anıaçlar ından birisi de, etkinhukuki korunmay ı sağlamaktır. Bir hukuk devletinde,etkin hukuki koruman ın gerçekle ştirilebilmesi için, öncelikle,hak arama mekanizmalar ının oluşturulması, ihtiyaçlanngereklerine uygun bir biçimde hizmet verecek şekilde işlerbir durumda tutulması, bumekanizmalara müracaat hakk ı-nın güvence alt ına alınmış bulunması ve müracaat yollarınaişlerlik kazand ırılmas ı halinde de, sürecin azanıl verimlilikölçeğinde ve makul bir zaman kesiti içerisinde tamamlanmasınınsağlanması 5artt ır.2 Bugün için hukuk yargısmın entemel sorunu, bu alanda görev yapan mahkemelerin, a ğır işyükü altında bulunmalar ı sebebi ile verimli bir biçimde çal ı-şamamaları ve adaletin tevzii i şinin gecikmesidir. Sözü edilendurum, esas ında salt hukuk yarg ısının değil; diğer yargıçeşitlerinin de temel sorunu konumundad ır. Oysa, yargınınetkinliğinin sağlanabilmesi ve yargıya olan inancın ve güveninkorunabilmesi, yargılamanın, basit, olabildiğince çabukve mümkün olan en az giderle cereyan etmesinin gerçekle ştirilmesineba ğlıdır. Bu husus, bir hukuk devleti olan TürkiyeCumhuriyeti Devleti'ne (AY m. 2) anayasal bir ödev olarak,Anayasa'nın 141. maddesinin dördüncü fıkras ı ile yükletilmiştir. Sözü edilen ve kısaca usul ekonomisini3 gerçekleştirmeşeklinde ilke bazında formüle edilebilecek olan bu anayasalödevle ilgili olarak, hukuk yargıs ı bağlamında, yukar ıdazikredilen anayasal kurala paralel bir düzenlemeye, HukukUsulü Muhakemeleri Kanunu'nun 77. maddesinde de yer ve-SÜHAJAN R[VER' İ NKONU ŞA%IAnkara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Usül ve Icra-if1s HukukuAnabilim Dal ı öğretim üyesi.2 Akkan, M., Medeni Usül Hukukunda Etkin Hukuk İ Korunma, Miii-DER, 2007/1, s. 29-68), s. 37.Bu konuda geni ş bilgi için bkz. Y ılmaz, E., Usül Ekonomisi, A ÜHFD,2008/1, s. 243-274) s. 244 vd.201