Błogosławiony ANDRZEJ BOBOLA Towarzystwa Jezusowego. Życie

papieża Eugenjusza IV kardynałem i doznał w Polsce
owacyjnego przyjęcia, w Moskwie jednak, dokąd się udał w celu
propagandy unji, został uwięziony, ogłoszony heretykiem i
wyklęty. Tron metropolitalny kijowski oddał w 1451 r. w.
książę moskiewski Wasyl, schizmatykowi Jonaszowi. Wobec
tego papież Pius II, mianował metropolitą kijowskim unitę
Grzegorza w 1458 r. i poddał pod jego zwierzchnictwo
biskupstwo czernichowskie, smoleńskie, przemyskie,
turowskie, łuckie, włodzimierskie, połockie, chełmskie i
halickie. Król polski, Kazimierz Jagiellończyk, chcąc położyć
tamę mieszaniu się Moskwy w sprawy polskie, uznał
Grzegorza i zapewnił mu swe poparcie. Biskupi wspomnianych
diecezyj poddali się nowemu metropolicie, wrogie stanowisko
wobec niego zajął jedynie biskup czernichowski, Eutymjusz.
Grzegorz (1458—1472) gorliwie starał się o podtrzymanie
unji, ale jego następcy ciążyli ku Moskwie i zdradzali sympatję
do schizmy, od otwartego zerwania z Rzymem
powstrzymywała ich jedynie obawa przed królem
Kazimierzem, który, jakkolwiek w koronie wpadał często w
konflikt z biskupami łacińskimi, mimo to na ziemiach
wschodnich państwa, dla względów politycznych, dbał o
utrzymanie unji.
Unja florencka nie zapuściła jednak głębszych korzeni,
co gorsza, ze względu na ścisłą zależność metropolity
kijowskiego od Konstantynopola, sąsiedztwo ze schizmatycką
Moskwą i różnorodny a pod względem religijnym niepewny
element, z którego rekrutowali się biskupi uniccy, nie miała
widoków trwałości. Na jej upadek, na ziemiach połączonej
Polski i Litwy, niedługo trzeba było czekać. W. książę
moskiewski Iwan III Wasiljewicz, oddając swą córkę Helenę
za żonę w. księciu litewskiemu, a od 1501 r. królowi
polskiemu, Aleksandrowi, zażądał pozostawienia Helenie
swobody w wyznawaniu prawosławia i dopuszczenia na jej
dwór kapłanów schizmatyckich. Zgoda Aleksandra umożliwiła
władcom moskiewskim mieszanie się w sprawy wewnętrzne
Polski, które nigdy odtąd nie ustało, owszem stale aż do
104