Błogosławiony ANDRZEJ BOBOLA Towarzystwa Jezusowego. Życie

1
) Novae animadversiones R. P. Fidei Promotoris super dubio: An
constet de Martyrio et causa Martyrii in casu etc., S. R. C. 1745, Cz. I, Lit A,
str. 1—51.
2
) Bisaccioni Comes Maiolinus, Historia, Bononiae 1653.
3
) Vimina Albertus Belluneusis, Historia, 1671.
4
) Bussieres Joannes S. I. Flosculi historiarum ad annum 1680,
Coloniae Agrippinae 1688.
5
) Brietius Philippus S. I. Annales mundi sive Chronicon universale
ad A. Chr. 1660, Augustae Vindelicorum et Dilingae 1696.
6
) Responsio ad novas animadversiones R. P. Fidei Promotoris super
dubio: An constet de Martyrio etc. S. R. C. 1745, Lit. B, str. 1—193.
nadrzędnego to z pewnością był on równorzędny z momentem
politycznym i socjalnym. Wynika to z prac Vimina,
Bussieres’a, relacji nuncjusza de Torres, z życiorysów św.
Józefata Kuncewicza, pióra Ignacego Kulczyńskiego i Jakóba
Suszy, z dzieł Alberta Wijuk-Kojałowicza, Kochowskiego,
Kwiatkiewicza i Bracheliusa. Zeznania świadków w procesach
łuckim i wileńskim, wykazują wielką nienawiść kozaków do
Kościoła katolickiego, niszczenie świątyń i mordowanie
kapłanów świeckich i zakonnych dowodzi, że sprawa religji w
buntach Chmielnickiego nie była czystym pozorem.
Schizmatycy pałali nienawiścią do Sługi Bożego, podburzali
przeciw niemu kozaków, którzy, po zadaniu mu tortur,
dostosowanych do jego kapłańskiej godności, chełpili się z
zamordowania kapłana katolickiego. W wierze św. musiał
Bobola wytrwać do końca, w przeciwnym bowiem razie,
gdyby się wiary wyparł, czego kozacy od początku się
domagali, byłby puszczony żywcem. Że cieszył on się sławą
męczennika, świadczą o tem zeznania wiarogodnych
świadków. Współbracia zakonni odmówili mu zewnętrznych
objawów czci i tytułu męczennika, nie chcąc uprzedzać decyzji
Stolicy apostolskiej. Zapomnienie o nim było spowodowane
katastrofami, jakie spadły po jego śmierci na kolegjum 1 ) i
wstrząsami wewnętrznemi, jakim kraj cały podlegał. Najsłabiej
wypadł wywód o sile dowodowej zeznań świadków
naocznych. Ponieważ jednak członkowie Kongregacji zwrócili
uwagę na to, że potężny kult Boboli jako męczennika i liczne
203