Błogosławiony ANDRZEJ BOBOLA Towarzystwa Jezusowego. Życie

własne, słabe zresztą siły, które zaraz podczas pierwszego
szturmu moskiewskiego, dnia 8 sierpnia 1655 r., uległy
przewadze.
Nieprzyjaciel opanował miasto i rozpoczął swe rządy
od rzezi i grabieży. Zołtareńko, dowódca oddziałów, które
pierwsze wdarły się do miasta, w raporcie swym doniósł
carowi: „Gorod Wilniu wziali i mnogo neprijatelej W. C. W. na
miestie poległo.” O rozmiarach rzezi przekonał się car Aleksy
naocznie, kiedy nazajutrz po zdobyciu Wilna, urządził doń
wjazd triumfalny. Widok licznych trupów, zaścielających ulice
i place, musiał silne wywrzeć wrażenie na Aleksym, skoro
jeszcze przed wyjściem z triumfalnej karety, wydał rozkaz
usunięcia ich i pogrzebania. Załatwiono się z tem szybko,
zwłoki powrzucano do piwnic domów prywatnych i
kościelnych. Jeszcze kilka dni miasto było widownią
rabunkowej gospodarki zdziczałego żołdactwa. W
poszukiwaniu za bronią i amunicją przetrząsano składy
kupieckie, rewidowano domy, klasztory i kościoły. Miary
nieszczęść dopełnił pożar, szalejący przez
1 ) Brzozowski, Compendium vitae, P. I, n. XV, lit. Z.
2 ) Hist. Collegii Polocensis S. I. 1653—1664, A. S. I. Lith. 40, k.
65―66.
3)
Acta Actorum, S. R. C. 1739, Sum. n. 3, str. 31, § 77; Rostowski,
Lituanicarum, str. 419.
4
) Cat br. Prov. Lith. S. I. 1655, Notae sive Excerpta, APMP Rps T.
750, str. 185.
siedemnaście dni. 1 )
Wielu mieszkańców szukało ocalenia w ucieczce,
rozproszeniu ulegli też Jezuici wileńscy. Najpierw
przeniesiono w spokojniejsze okolice nowicjat i kolegjum
akademickie, na koniec i członkowie domu profesów, z
rozkazu prowincjała, rozjechali się po świecie, a na straży
kościoła św. Kazimierza pozostało dwóch księży. 2 ) Wyjechał
też do Pińska Andrzej Bobola, gdzie jako „wygnaniec z domu
profesów”, przebywał aż do śmierci.
3 ) W podobnym
charakterze korzystali z gościnności kolegjum pińskiego księża
Szymon Maffon, Rafał Kłosowski i inni. 4 )
132