Błogosławiony ANDRZEJ BOBOLA Towarzystwa Jezusowego. Życie

2
) ,,Die26 Iulii 1622 examinatus est Vilnae coram P. Joanne
Gruzewski Rectore, a quatuor examinatoribus deputatis ab Admodum R-do
P. Nostro (Generali), post absolutam theologiam P. Andreas Bobola et
iudicio trium non habet hanc doctrinam, quam requirit Congregatio Generalis
Prima ad professionem quattuor votorum, quarto examinatore contrarium
sentiente'”. Liber extr. Prov., Iudicia de examine ad gradum, k. 61.
przyczynił się do tego, tembardziej, że oprócz Thilla, inni
koledzy z tego samego roku, jak Hennig, Jachnowicz i
Milewski zdali egzamin pozytywnie. W przedstawieniu tego
faktu zachodzi diametralne przeciwieństwo do tego, co o nim
napisali dotychczasowi biografowie.
1 ) Nie znając
podstawowego w tym względzie źródła informacyj, jakiem jest
„Liber extraordinarius Provincialis”, unoszą się oni nad
wspaniałym sukcesem, jaki Andrzej, ich zdaniem, odniósł na
ostatnim egzaminie, opowiadają, że świetnie obronił tezy i
wykazał, że zdobył wiedzę w tym stopniu, iż może wykładać
teologję i filozofję jezuickim scholastykom, co więcej,
wykładał nawet przez jakiś czas teologję w akademji
wileńskiej.
2 ) Wszystkie te zachwyty, wobec krótkiej
urzędowej notatki o wyniku egzaminu, okazują się wymysłem
zupełnie dowolnym a całkowicie sprzecznym z
rzeczywistością. Błędem jest również, jakoby Bobola wykładał
w akademji teologję. W kolegjum tem nigdy nie pracował, a
wykładać teologji wobec katastrofy na egzaminie „ad gradum”,
nie mógł.
1 ) Del Pace, str. 10; Buck. str. 11; Kajsiewicz, str. 17; Kiejnowski, str.
12; Czermiński, str. 36—37; Rocci, str. 27—28. W braku źródeł biografowie
przyjęli za podstawę swego rozumowania fakt, że Bobola został później
profesem, do czego normalnie wymagany był egzamin „ad gradum”. Z
pewnego faktu profesji wysnuli wniosek, że egzamin „ad gradum” musiał
być pozytywny. Skąd jednak doszli do poznania jego „świetnego wyniku”
niewiadomo.
2 ) Pewną podstawę do tego twierdzenia mogłoby stanowić zeznanie
Stanisława Złotnikiewicza T. J. złożone w 1730 r. w Łucku: „In Academia
Vilnensi docuit Theologiam positivam”, zo.b. S. R. C. 1739, Sum. n. 3, str.
22, § 10, co jednak żadnym sposobem nie da się udowodnić, owszem, jako
sprzeczne z Instytutem Towarzystwa, zgóry trzeba odrzucić.
66