Błogosławiony ANDRZEJ BOBOLA Towarzystwa Jezusowego. Życie

1 ) „O unitach i dyzunitach”, Rykaczewski, Relacje str. 155.
2 ) W liście do Zygmunta III, z 20. VIII. 1625, Lipiński, Krzyczewski,
str. 198.
3) Tomkiewicz, Cerkiew dyzunicka, Przegląd Powsz. l. cit.
4 ) Lipiński, Krzyczewski, str. 195—196; Chodynicki, Kościół
prawosł. str. 528—544.
W Szarogrodzie zamordowali sędziwego unickiego
protopopa a w Kijowie za unję ścięli kapłana i wójta. 1 ) W
1623 r. zginął w Witebsku (12. XI) śmiercią męczeńską
arcybiskup połocki, gorliwy obrońca i krzewiciel unji, św.
Jozafat Kuncewicz. 2 ) W 1630 r. popi rozgłosili, że wojska
stojące na leżach zimowych na Ukrainie, sprowadził tam
hetman Koniecpolski w tym celu, by na wiosnę wymordować
wszystkich prawosławnych. Podburzone tem kozactwo
powstało pod wodzą Tarasa Federowicza. 3 ) Po uspokojeniu tej
ruchawki, wyolbrzymionej do walki religijnej, spowodował
hetman uchwałę senatu, że należy „uspokoić religję grecką, bo
pod pretekstem religji wszystka czerń do nich” (t. j. do
kozaków) „idzie”. W 1632 r. Kopiński niemal jawnie
podburzał kozaków do wyrugowania siłą biskupów unickich z
katedr i osadzenia na nich władyków schizmatyckich.
Wywołało to zbrojną demonstrację starszego kozackiego,
Kułaha-Petrażyckiego, wysuwającego, jako powód, sprawę
„uspokojenia religji greckiej”. 4 ) W grudniu 1637 r. oddziały
kozackie pod komendą Kizimenka i Dudrenka, napadły na
fundowany w Łubniach przez ks. Jeremiego Wiśniowieckiego
w 1635 r., klasztor bernardynów, spaliły go i zamordowały
pięciu bernardynów i wielu z szlachty, broniącej kościoła przed
profanacją. 6 ) Powstanie kozaków pod wodzą Ostranina poparł
moralnie Kopiński i podlegli mu duchowni, którzy podjęli się
roli emisarjuszów i agitatorów, 6 ) jak świadczy Okolski: „Do
monasterów i miast pisma i listy rozesłali; popów, czerńców do
Podola, Pokucia i Wołynia, aby animowali i commowowali na
wojnę, użyli, które z temże poselstwem i do szlachty religji
greckiej przychodzili”.
154.
1 ) De Torres, O unitach i dyzunitach 1622, Rykaczewski, Relacje, str.
115