29.05.2013 Views

Błogosławiony ANDRZEJ BOBOLA Towarzystwa Jezusowego. Życie

Błogosławiony ANDRZEJ BOBOLA Towarzystwa Jezusowego. Życie

Błogosławiony ANDRZEJ BOBOLA Towarzystwa Jezusowego. Życie

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

słuszniej, że dokumenty współczesne dają podstawę do takiego<br />

rozumowania.<br />

Posiadłość ta tytułem ojcowizny należała w XIII wieku<br />

do czterech braci, piszących się z Bobolic. Byli to Przybysław,<br />

Boguchwał, Wojsław i Gostacho. 4 ) Niezbyt chlubnie zapisali<br />

się oni w historji, gdyż dopuszczali się tak zwanego w<br />

ówczesnej terminologii prawnej „łotrostwa”, czyli zawodowo i<br />

gromadnie dokonywali rozbojów na drogach publicznych. 5 ) Z<br />

powodu tego niecnego procederu oskarżono ich przed księciem<br />

krakowskim i wrocławskim, Henrykiem II Pobożnym, który w<br />

1239 r. polecił ich pojmać, uwięzić i przeprowadzić proces<br />

kryminalny. Jako środek dowodowy zastosowano wobec nich<br />

Istniał tam warowny gród na skale, własność królewska, później<br />

Myszkowskich i Męcińskich. Zob. Długosz, Liber ben., T. II, str. 220.<br />

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, T. I, str. 256.<br />

1 ) Paprocki, Herby, str. 438; Niesiecki, Korona, T. III, str. 139—147.<br />

2 ) Słownik geogr. Król. Pol., T. I, str. 255, 257.<br />

3 ) Bobolice, Boboliz, Bobolitz, Bobilwitz.<br />

4 ) Stenzel Gustaw Adolf, Liber fundationis claustri sanctae Mariae<br />

Virginis in Heinrichow, Breslau 1854, str. 24.<br />

5 ) „exercendo latrocinium”, Stenzel, Liber fund., str. 24—27;<br />

Kutrzeba Stanisław, Dawne polskie prawo sądowe, Lwów 1921, str. 21, 22.<br />

t. zw. „sąd boży”, polegający na pojedynku. Metoda ta była<br />

podówczas stosowana w sądach polskich a opierała się na tem<br />

przeświadczeniu, że stronie mającej słuszność użyczy Bóg<br />

więcej siły, niż stronie winnej. Wynik pojedynku, w którym<br />

szlachta walczyła na miecze, chłopi zaś na kije, rozstrzygał o<br />

słuszności oskarżenia i winie. 1 ) Sąd boży wypadł na niekorzyść<br />

panów z Bobolic, wszyscy czterej ulegli w pojedynku, wobec<br />

czego wina ich przestała budzić wątpliwości. Jako upadli w<br />

dowodzie mieli według dawnych praw ponieść śmierć z ręki<br />

kata. 2 ) Ale od XIII wieku poczęto w Polsce w miejsce kary<br />

śmierci stosować łagodniejszy system t. zw. „główszczyzny”,<br />

polegającej na tem, że książę mógł w drodze łaski pozwolić<br />

winnemu wykupić się od śmierci, przez złożenie na swe ręce<br />

odpowiedniej sumy. 3 ) Korzystając ze swych praw, zasądził<br />

Henryk II braci z Bobolic na karę główszczyzny. Ci nie<br />

rozporządzając wymaganym okupem, zaproponowali swym<br />

278

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!