Błogosławiony ANDRZEJ BOBOLA Towarzystwa Jezusowego. Życie

2
) Annuae Literae Coll. Pinsc. 1649—1651, A. S. I. Lith. 39, k. 256—
257, z lat 1651-1655, Lith. 40, k. 63—64, 136―137.
3
) Lipiński, Dwie, chwile, str. 574.
4
) Kubala Ludwik, Wojna Brandenburska i najazd Rakoczego w roku
1656 i 1657, Lwów, str. 131—139.
wielbiciela Chmielnickiego, jakim był ks. Stefan Światopełk-
Czetwertyński, do zwrócenia się do hetmana kozaczyzny z
prośbą o ukrócenie swawoli kozackiej. W odpowiedzi 1 ) swej
doniósł mu (17. I 1657) Chmielnicki: „nam ni o czem bardziej
w głowie nie kołacze, jako żebyśmy zadawnione na Cerkwi
wschodniej synach jarzma pokruszywszy i samą Matkę swoją
miłym ucieszyli swobody dostojeństwem. Dosyć się już
najechała tak wiele lat przysiodłaną bywszy od persecutorów;
dosyć napłakała tak wielu ukołatana niewczasów. Czasby już
od łez osuszyć jej oczy z ruin cerkwi Bożych zamoczone...
gdyżeśmy zosobna upomnieli P. Pułkownika kijowskiego, aby
pobliższych z pułku swego kozaków, na załogach będących,
już dalej od tych pohamował wiolencyj.” Ziemie te odetchnęły
spokojniej dopiero wtedy, gdy z końcem stycznia 1657 r.
kozacy je opuścili i ruszyli na południe, by jak najprędzej
wesprzeć Rakoczego. 2 ) Dowodzili nimi pułkownik bracławski
Michał Zieliński, pułkownik kijowski Antoni Zdanowicz, 3 )
Antoni Zieleniecki,
4 ) pułkownik czernichowski Iwan
Abramowicz Popowicz alias Popeńko 5 ) i inni. Grupa ta,
licząca około 20000 kozaków z samopałami i blisko drugie tyle
uzbrojonej czerni, pod naczelnem dowództwem Zdanowicza,
stanęła w obozie Rakoczego w Torkach za Sanem, między
Jarosławiem a Przemyślem, dnia 22 lutego 1657 r., 6 ) o czem,
pod dniem 24 lutego, Zdanowicz zdał raport Chmielnickiemu.
7 ) Stąd rozpoczęto pochód na Kraków, znaczony ogniem i
mieczem, ruiną i zgliszczami. W oswobodzonej w ten sposób
od opiekunów prawosławia Pińszczyźnie, rozpoczęli Jezuici
prace apostolskie.
1 ) Lipiński, Dwie chwile, str. 558―562.
2 ) Statecznyj spisek okolnyczaho Fiedora Buturlina i djaka Wasyla
Michajłowa, posyłannych k hetmanu Bohdanu Chmielnickomu, zob. Akty
Jużno-Zapadnoj Rossji, T. III, n. 369, str. 557.
3 ) Lipiński, Krzyczewski, str. 278—279, 288; Dwie chwile, str. 564—
127