24.08.2013 Views

HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ijgestaan door een onervaren scriba. In tekst X r. 14 schreef ze zelf de afscheidswoorden,<br />

hier niet.<br />

r. 4: Voor ejleva" = ejlaiva" zie BGU II 624 r. 7.<br />

r. 5: eij" thºn eujsevbeian tou' naou' Souvcou: Het woord eujsevbeia betekent letterlijk<br />

'plichtsgetrouwheid' of 'vroomheid', dus de uitdrukking in de tekst wijst eerder op een<br />

vrijwillige bijdrage dan op een verplichte taks. De uitgevers denken echter eerder aan een<br />

onregelmatige belasting geheven bij speciale aangelegenheden zoals belangrijke feesten 311 .<br />

Ik stel me wel de vraag waarom Herennia twijfelt om te betalen als het om een verplichte en<br />

niet een vrijwillige belasting gaat.<br />

r. 6: In de loop van de Grieks-Romeinse periode vestigden zich heel wat verschillende<br />

nationaliteiten in de Fajoem-oase die de streek herleidden tot een moeilijk te overziene<br />

mengelmoes van cultusvormen en religieuze gemeenschappen 312 . Niettemin bleef de<br />

traditioneel Egyptische godheid Sobek (Dem. śbk, Gr. Sou'co") - traditioneel voorgesteld met<br />

een krokodilhoofd 313 - de belangrijkste god van het Fajoem 314 . Zijn cultus kende overigens<br />

ook buiten het Fajoem een aanzienlijke verspreiding 315 . Natuurlijk waren er wel variaties in<br />

de naam van Sobek van plaats tot plaats 316 , maar die verklaart de Egyptische theologie als<br />

verschillende zielen van éénzelfde Souchos 317 . De grote populariteit van de krokodilgod<br />

Souchos in de Fajoem-oase is gemakkelijk te verklaren. Het Fajoem was bijzonder rijk aan<br />

moerassen en kleine meertjes en daar kwam de krokodil - die vrees en ontzag inboezemde<br />

als sterkste en gevaarlijkste dier - veelvuldig in voor 318 .<br />

r. 6: Het zou bijzonder interessant te weten waar deze naou' Souvcou te situeren valt, want<br />

dan kunnen we de woonplaats van Herennia bepalen. De expressie komt echter in geen<br />

enkele andere papyrus precies op dezelfde manier voor en het lijstje van de bekende<br />

heiligdommen voor Souchos (en niet voor een variant van de godheid, cf. supra), is lang 319 :<br />

Arsinoë (pp. 26-27: Souciei'on), Euhemeria (p. 85: Souciei'on), Hawara (naam onbekend, p.<br />

311<br />

J.W.B. BARNS - H.I.BELL - B.R.REES (1959), in P. Mert. II 63, pp. 41-42; J.L. WHITE (1986), p. 141. Voor<br />

een overzicht van de grote verscheidenheid aan belastingen die geheven werden in Romeins Egypte, van wie ze<br />

moest betalen en hoeveel en van het systeem van belastingophaling, cf. N. LEWIS (1983), pp. 159-176.<br />

312<br />

W.J.R. RÜBSAM (1974), p. 12.<br />

313<br />

Cf. A. VON LIEVEN, art. Sobek, in NP XI (2001), kol. 663.<br />

314<br />

W.J.R. RÜBSAM (1974), p. 227. Ieder dorp van betekenis in de Fajoem-oase had wel een tempel of een<br />

bijzondere vereringsplaats voor de krokodilgod. Cf. W.J.R. RÜBSAM (1973), p. 15.<br />

315<br />

Cf. A. VON LIEVEN, art. Sobek, in NP XI (2001), kol. 663.<br />

316<br />

W.J.R. RÜBSAM (1974), pp. 16-17, 228. Een lange lijst van deze namen in W.J.R. RÜBSAM (1974), p. 17.<br />

317<br />

W.J.R. RÜBSAM (1974), pp. 16-17. Cf. ook P. DILS (1999), p. 121.<br />

318<br />

W.J.R. RÜBSAM (1974), pp. 14-15.<br />

319<br />

De paginanummers verwijzen naar het werk van W.J.R. RÜBSAM (1974).<br />

111

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!