HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

Veteranen waren niet vrijgesteld van alle liturgieën, enkel van deze die handenarbeid
impliceerden (cf. deel 2.5.1.3.1). Dat wordt mooi geïllustreerd door tekst XI r. 8-10. Zowel
van Romeinen, Alexandrijnen als van de inwoners van de Arsinoïtesgouw wordt gevraagd
een bijdrage te leveren voor de Egyptische Souchos-cultus. Elk van de drie door Lewis
opgesomde factoren (cf. deel 2.5.1.3.3) kan meegespeeld hebben bij Pompeius' beslissing
om te betalen of niet voor de Souchos-cultus. In ieder geval blijkt dat veteranen geen klasse
waren die verheven was boven alle mogelijke vormen van financiële bijdragen, zelfs niet van
bijdragen aan cultussen van Egyptische godheden (cf. ook comm. bij tekst XI r. 8-10 en deel
2.5.1.3.3).
De meest duidelijke schending van Nigers privileges treffen we aan in tekst XIII-XV. Uit deze
papyri leren we dat hij, samen met aantal collega-veteranen, een klacht indiende bij de
prefect Gaius Caecina Tuscus over het gedrag van de gouwstrategen. Deze laatsten
negeerden de privileges die de veteranen van de keizer gekregen hadden.
2.5.2.4 Zijn huwelijk, zijn echtgenote en zijn kinderen
2.5.2.4.1 De status van de kinderen
Wat we zeker weten uit het archief is dat Pompeius een zoon Fuscus 509 had en dat deze
geboren werd tijdens de legerdienst van Pompeius 510 . Uit dit laatste volgt dat Fuscus geen
wettig kind van Pompeius was 511 , geen Romeins burgerrecht had 512 en geen erfgenaam was
wanneer Niger zonder testament stierf 513 .
509 Uit de naam zelf, die ontegensprekelijk Romeins is en uiterst zelden voorkomt in Romeins Egypte, kan niets
opgemaakt worden betreffende de status van de jongen. Lucius Pompeius Niger was in 31 (cf. tekst II, r. 2-5) ook
geen Romeins burger maar draagt toch reeds de Romeinse tria nomina. Dit alles maakt de identificatie van
personen als Romeinse burgers natuurlijk ontzettend moeilijk.
510 Meer specifiek moet hij rond het jaar 35 of 36 geboren zijn. Tekst V dateert immers van het jaar 48 en jongens
waren gemiddeld 12 à 13 jaar wanneer ze een leercontract kregen. Cf. K. BRADLEY (1991), pp. 107-8. We
krijgen in tekst V helaas niet de exacte leeftijdsaanduiding van Fuscus; we vernemen enkel dat hij nog minderjarig
(d.i. - 14 j.) oud is.
511 A. DE PRAETERE (2001), p. 100. Een kind geboren uit een peregrijnse soldaat in dienst (en dat was
Pompeius Niger, want hij kreeg pas bij zijn afzwaai het Romeins burgerrecht) kon nooit Romeins burger zijn.
Soldaten mochten in deze periode immers noch samenleven noch een geldig huwelijk aangaan met hun partner
tijdens hun legerdienst. Het huwelijksverbod gold zowel voor een matrimonium iustum (= beide partners moeten
Romeinse burgers zijn of conubium hebben met elkaar; de kinderen zijn Romeinse burgers, cf. hiervoor A. DE
PRAETERE (2001), pp. 8-15, vooral pp. 8, 12-13), als voor een matrimonium iustum ex iure gentium (= minstens
een van beide partners was geen Romeins burger of peregrinus/a met conubium; de kinderen kregen dezelfde
status als hun moeder; cf. hiervoor A. DE PRAETERE (2001), pp. 16-17) en voor een concubinatus (= bestendige
relatie tussen man en vrouw die niet als een matrimonium iustum kon erkend worden aangezien minstens één
van de partners de voorwaarden hiertoe niet vervulde, cf. A. DE PRAETERE (2001), pp. 15-16). Het
huwelijksverbod wordt door de overgrote meerderheid van de moderne vorsers aanvaard: G.R. WATSON (1969),
pp. 133-134, 136; M. MIRKOVIC (1986), p. 168; H. DE KUYFFER (1989), pp. 309-310; F. MITTHOF (2000), p.
383; S.A. PHANG (2001), p. 392; A. DE PRAETERE (2001), pp. 97-98, deze laatste na een grondig onderzoek
van vijf verschillende soorten bronnen. Voor de motivaties voor deze strenge houding van de Romeinse overheid,
cf. G.R. WATSON (1969), p. 133 en H. DE KUYFFER (1989), pp. 312-313. Verder was het blijkbaar geen
probleem voor een soldaat om ondanks het strenge en onweerlegbaar in de papyri geattesteerde verbod toch
152