HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

2.5.2.4.2 Het huwelijk van Pompeius Niger en zijn echtgenote
Over de status van de echtgenote vernemen we niets in het archief. Van de echtgenote
weten we eigenlijk enkel dat ze bestaat 514 . Twee keer wordt van haar melding gemaakt (X.2;
X.11), helaas tweemaal zonder haar naam.
Wat we zeker weten (cf. deel 2.5.2.4.1) is dat de kinderen die geboren werden na de afzwaai
van Pompeius Niger, Romeinse burgers waren (nl. Pompeius junior, Syrion, Pompeia Nigra).
Hieruit volgt automatisch dat Pompeius Niger een matrimonium iustum 515 gesloten had met
zijn echtgenote. De vraag blijft of de echtgenote van Pompeius Niger Romeins burgeres was
van bij haar geboorte, ofwel dat ze net als Pompeius junior, Syrion en Pompeia Nigra het
burgerrecht verkreeg op het moment van de afzwaai van Niger, ofwel dat ze een peregrina
was met wie Pompeius Niger het ius conubii verkreeg. We zullen zien dat we een laatste
mogelijkheid, namelijk dat Pompeius Niger een slavin kocht en deze vrijliet, onder de derde
mogelijkheid kunnen klasseren.
Optie één: Pompeius Niger trad na zijn legerdienst in het huwelijk met een vrouw die
Romeins burgeres was van bij haar geboorte
Deze mogelijkheid kunnen we niet volledig uitsluiten, maar ik acht ze onwaarschijnlijk.
Volgens Alston kwamen Romeinse burgersoldaten in de provincies minder in contact met
Romeinse burgeressen 516 . Ik wees reeds vroeger (deel 2.5.1.3.2b) op de grote zeldzaamheid
van Romeinse burgeressen in de chora in de vroege keizertijd (de tijd van Niger dus).
Bijgevolg ontstonden veel verhoudingen tussen burgersoldaten en peregrinae. De kinderen
die uit deze relaties voortkwamen, groeiden op in Egyptische dorpjes 517 . In deze context
kunnen we opmerken dat uit de uitgaves van de teksten VIII-XII reeds voldoende duidelijk
werd dat ook de kinderen van Pompeius Niger in een Egyptisch dorpje opgroeiden. De
aandachtige lezer zal opmerken dat Alston het hier enkel heeft over burgersoldaten 518 .
Pompeius Niger was geen burgersoldaat, maar hij diende wel in een eenheid waar in
principe enkel burgers in dienden en leefde dus dag in dag uit ook met deze burgersoldaten
tesamen. De toepasbaarheid van de uitspraak van Alston lijkt me dus zeer groot. Sterker
nog, het feit dat de status van Niger tijdens zijn legerdienst inferieur was aan die van zijn
KUYFFER (1989), pp. 317-318. Pas vanaf Hadrianus (BGU I 140, 4 augustus 119) werden de erfenisbepalingen
gemilderd.
514
Wat we wel kunnen zeggen, is dat het in ieder geval geen broer-zus huwelijk kan geweest zijn, zoals dit wel
vaker voorkwam in Egyptische gezinnen; bloedverwantschap was immers streng verboden in het Romeinse
huwelijk. Cf. A. DE PRAETERE (2001), p. 9.
515
Cf. deel 2.5.2.4.1 voor deze term.
516
R. ALSTON (1995), pp. 58-59.
517
R. ALSTON (1995), pp. 58-59; 159-160. Cf. ook J.E.G. WHITEHORNE (1990), pp. 553-554.
154