HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

controle over graantransporten op de Nijl, controle van de muntslag en de gewichten op de
markt, etc.) 396 . Voor Legio XXII Deiotariana in het bijzonder kan gewezen worden op het
toezicht van graantransporten. Er zijn immers meerdere documenten over epiplooi van dit
legioen 397 . In tegenstellling tot de moderne Westerse wereld was het leger dus veel
duidelijker aanwezig en veel sterker geïntegreerd in de maatschappij 398 .
Wat weten we verder specifiek over Legio XXII Deiotariana, het legioen waarin Pompeius
Niger zijn diensttijd volbracht? De vorming en geschiedenis van dit legioen is slecht gekend,
in de eerste plaats omdat het zeer weinig voorkomt in opschriften 399 .
De titel Deiotariana is afgeleid van Deiotarus, koning van Galatia 400 , die stierf in 40 v. C.
Deze koning rustte enkele van zijn troepen uit als Romeinse legioensoldaten 401 . Hij streed in
de burgeroorlogen van de late Republiek eerst aan de zijde van Pompeius en later aan die
van Caesar. Cicero zegt in één van zijn redevoeringen 402 dat het leger van koning Deiotarus
over 30 cohorten van elk 400 manschappen beschikte. De auteur van Bellum Alexandrinum
(34, 39-30, 68-69, 77) spreekt over twee ‘legioenen'. Er zijn latere verwijzingen naar één
enkel legioen 403 .
Na de slag bij Zela in 47 v. C., waaraan het 'legioen' deelnam, verdwijnt deze legereenheid
uit de bronnen. Maar op basis van de titel Deiotariana, die evenwel pas geattesteerd is vanaf
de Flavische tijd 404 , en van het volgnummer XXII, het hoogste in de Augusteïsche periode en
dus heel waarschijnlijk ook het laatste dat tijdens de regering van Augustus gevormd werd,
meent Keppie dat dit 'legioen' overleefde als een herkenbare eenheid in het leger van de
Romeinse vazalstaat Galatia totdat Amyntas, de opvolger van Deiotarus, het koninkrijk bij
testament overmaakte aan Rome in 25 v. C. Het ‘legioen’ zou op dat moment intact zijn
opgenomen bij de officiële Romeinse legioenen 405 . Bij deze hypothese rijst, zoals Keppie zelf
aangeeft, wel een probleem. Octavianus hield na de slag bij Actium in 31 v. C. een
schoonmaakoperatie waarbij hij alle niet-Romeinse burgers die in de legioenen van Antonius
dienden, naar huis stuurde. Het komt dan ook onlogisch over dat hij zes jaar later een leger
395
R. ALSTON (1995), p. 163.
396
A.K. BOWMAN (1996²), p. 688.
397
S. DARIS (2000), pp. 365-366. Cf. ook R. ALSTON (1995), p. 163. Deze epiplooi (d.i. de militaire beschermers
van graantransporten) moeten duidelijk onderscheiden worden van de gelijknamige uitvoerders van een liturgie in
Romeins Egypte. Voor deze liturgie, cf. N. LEWIS (1997), p. 27 en de referenties aldaar.
398
R. ALSTON (1995), p. 7.
399
L.J.F. KEPPIE (1990), p. 54.
400
Recente literatuur over koning Deiotarus vind je in L. KEPPIE (2000), p. 322.
401
G. WEBSTER (1979²), p. 113 n. 1; L.J.F. KEPPIE (1990), p. 54; R. ALSTON (1995), p. 23.
402
Cic., Pro rege Deiotaro, 14, 22.
403
L.J.F. KEPPIE (1990), pp. 54-55.
404
H. DE KUYFFER (1989), p. 47; L.J.F. KEPPIE (1990), p. 56.
130