HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

a) Bezwaren tegen de communis opinio
De moderne onderzoekers, die nog niet de beschikking hadden over de vijf papyri die ik aan
het archief wil toevoegen, hadden eigenlijk geen andere keuze dan aan te nemen dat
Pompeius Niger zich in Oxyrhynchus vestigde. Met uitzondering van tekst I en II (die nog
tijdens de legerdienst van Pompeius Niger opgesteld werden en dus niet relevant zijn), heeft
ieder van de zeven bekende papyri op een rechtstreekse of minder rechtstreekse manier
betrekking op Oxyrhynchus. Tekst III is een contract waarin een deel van het huis in lening
gegeven wordt door Pompeius Niger en dat huis bevindt zich in Oxyrhynchus. In tekst IV
worden twee bezittingen van Pompeius Niger vermeld, opnieuw in diezelfde metropool.
Tekst VI handelt over een aanvaring van Pompeius Niger met een ezel, ook al in
Oxyrhynchus. En in tekst VII doet Pompeius Niger drie censusaangiftes voor hetzelfde huis
als in tekst III en IV. Daar komt nog bij dat de Arsinoïtesgouw in geen enkele van de zeven
papyri vermeld wordt.
Toch is het helemaal niet zeker dat de bekende papyri van het archief uit Oxyrhynchus
komen. In de uitgave van P. Fouad 28 en 44 (bij ons zijn dit tekst VI en III) geven de auteurs
aan dat de herkomst van de papyrus Oxyrhynchus is 499 . Maar dat is een hypothese
uitsluitend op basis van de inhoud van de tekst 500 en niet op basis van onbetwistbare
gegevens over een opgraving. In de uitgave van P. Fouad 37 (bij ons is dit tekst V) wordt
zelfs getwijfeld aan de herkomst van de papyrus en omdat de uitgever denkt dat het
personage dat op r. 1 vermeld wordt familie is van Lucius Pompeius Niger (die in P. Fouad
44 [bij ons tekst III] verschijnt), doet hij het voorstel dat de papyrus uit Oxyrhynchus komt.
Volgens Rathbone, die uitgebreid onderzoek voerde naar de aard en betekenis van tekst IV,
komt deze laatste papyrus uit Oxyrhynchus 501 . Ook dat is gebaseerd op betwistbare
inhoudelijke argumenten (nl. omdat in de censusaangifte twee huizen uit de
Oxyrhynchitische gouw worden aangegeven), want gegevens over de opgraving van de
papyri zijn er niet. De uitgever van tekst VII betwijfelt of deze laatste papyrus uit
Oxyrhynchus komt 502 . Dat hij voor Oxyrhynchus als mogelijkheid kiest 503 , heeft ook weer met
betwistbare inhoudelijke argumenten te maken, namelijk omdat het huis waarnaar driemaal
sugcwvrhsi"]) van de drie sugcwrhvsei"-contracten werden volgens Burkhalter in Alexandrië afgesloten na
Pompeius' legerdienst, dus is het voor haar duidelijk dat Niger in Alexandrië woonde.
499
P. Fouad 28: J. SCHERER (1939), in P. Fouad 28, p. 69; P. Fouad 44: J. SCHERER (1939), in P. Fouad 44,
p. 114.
500
Tekst VI: de aanvaring met de ezel vindt plaats in Oxyrhynchus; tekst III: het huis waarvan Pompeius Niger het
vruchtgebruik aan Didyme afstaat als intrest op de 400 drachmen die hij van haar leende, bevindt zich in
Oxyrhynchus.
501
D. RATHBONE (2001), passim, vooral p. 99.
502 G.M. PARASSOGLOU (1970), p. 87.
503 G.M. PARASSOGLOU (1970), p. 87.
148