HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

Kolom 2:
[…] van Mesore van het 17de jaar van Tiberius Caesar Augustus door toedoen van Moteos,
zoon van Pappos, via een andere wisselbank: nog […] drachmen, dat maakt 148
zilverdrachmen (in het totaal) voor hetzelfde (?)
en voor F[…]
van het zestiende jaar van Tiberius Caesar Augustus: […] zilverdrachmen
Commentaar:
r. I.1: Marius, zoon van Theon, is niet gekend uit andere bronnen. Het is moeilijk te zeggen
welke status hij had. Mogelijk was hij een collega-soldaat van Lucius Pompeius Niger of een
Alexandrijn 78 .
r. I.1: De actieve militairen vormen een grote groep van alle crediteurs die in de papyri
bekend zijn 79 . Soldaten gaven geregeld grote kapitalen in leen 80 .
De soldij die de militairen verdienden tijdens hun legerdienst, investeerden ze in allerlei
vormen van handel en commerciële activiteiten. Naast aan- en verkoop van slaven waren
leningen bijzonder in trek 81 . Men kan zich afvragen waarom soldaten geen land aankochten
met hun kapitaal. Krachtens de Gnomon van de Idios Logos (BGU V 1210 §110) was er een
verbod op landbezit door militairen 82 . Pompeius Niger diende op dit moment al twaalf jaar in
77 Er staat immers diakosivwn áÙ Ù ca. 20 Ùí op r. I. 9-10. Er is dus een bedrag mogelijk van 200 tot 299 drachmen.
Bovendien is het minimum 264, dat men bereikt door de bedragen in de volgende regels op te tellen.
78 L. WIERSCHOWSKI (1984), p. 17 denkt dat hij 'vermoedelijk' een burger was. Op p. 50 valt deze 'vermoedelijk'
zelfs weg en wordt Marios, zoon van Theon, eenvoudigweg 'Zivilist'. Ik denk niet dat je dat met zekerheid kan
zeggen.
79 B. TENGER (1993), p. 162. Een lijst van alle leningen tussen soldaten in de papyri ervan vind je in S.
DARIS (1989), pp. 149-151. Op p. 150 wordt ook tekst I vermeld. L. WIERSCHOWSKI (1984), pp. 17-21 geeft
een uitvoerige behandeling van alle aan hem bekende leningen tussen legioensoldaten. Voor de lening in tekst I,
cf. L. WIERSCHOWSKI (1984), p. 17 en B. TENGER (1993), p. 164.
80 B. TENGER (1993), p. 163.
81 N. LEWIS (1983), p. 21; F. MITTHOF (2000), p. 384. Twee bijkomende voordelen van de investering door
soldaten in kredietverlening was dat leningen geen mobiliteit (zoals bijvoorbeeld bij handel) vereisten en dat
soldaten door hun regelmatige soldij over genoeg cash geld beschikten. Cf. B. TENGER (1993), pp. 162-163.
82 Hoewel niet alle soldaten dit verbod respecteerden, cf. de voorbeelden in F. MITTHOF (2000), p. 384 n. 25.
43