HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

Technische gegevens:
Algemeen:
Tekst A en tekst B werden allebei gekocht in Caïro, maar op een verschillend tijdstip: A in
februari 1933 en B in februari 1934 157 . Ze worden op dit moment of in de Bibliotheca
Medicaea Laurenziana in Firenze of in Caïro bewaard 158 .
Al snel werd verondersteld en later ook geargumenteerd dat beide teksten van één
'dubbeldocument' kwamen 159 . Tekst B is daarbij de scriptura interior, dit wil zeggen het
gevouwen en verzegelde deel van het dubbeldocument, waarvan de zegels alleen
opengemaakt werden bij betwistingen. Tekst A is dan de scriptura exterior, die altijd open
was voor consultatie. Tekst IV verschilt op twee manieren van het 'ideale' dubbeldocument
op papyrus. De twee kopieën werden geschreven door twee verschillende scribae, terwijl die
normaal steeds door dezelfde scriba worden opgesteld. Ten tweede, een normaal
'dubbeldocument' wordt transversa charta geschreven, d.w.z. men draait de papyrusrol over
90° en dan schrijft men de twee teksten, scriptura interior en scriptura exterior (in deze
volgorde) onder elkaar. Hier werden de teksten naast elkaar geschreven, B rechts van A 160 .
Datum: De datum van het origineel, van de censusaangifte zelf door
Pompeius Niger, ligt tussen maart 45 en oktober 54 161 . De datering van de
gecertificeerde kopies, van tekst IV A en B dus, is onbekend, maar ze
moeten rond 47/8 geschreven zijn, aangezien de census waarvoor tekst IV
een aangifte is, in dat jaar plaatsvond 162 .
Foto: PSI XI, Plaat 5
157
M. NORSA - G. VITELLI (1934-1937), p. 241; D. RATHBONE (2001), p. 102. Meer gegevens over de aankoop
vind ik nergens terug, ook niet in het voorwoord van PSI XI. Opvallend is dat alle andere papyri in PSI XI literaire
teksten zijn, PSI XI 1182 een Latijnse fragment van Gaius, PSI XI 1184-1222 Griekse teksten. Cf. G.
VITELLI (1935), in PSI XI, pp. III-IV.
158
Cf. http://lhpc.arts.kuleuven.ac.be/collections_folder/fir_bibl_laurenziana.html.
159
D. RATHBONE (2001), p. 102.
160
We namen hier de essentie over de uiteenzetting over dubbeldocumenten op papyrus en over het fabricageen
vouwprocédé van tekst IV in D. RATHBONE (2001), pp. 102-105.
161
Dit volgt enerzijds uit het feit dat Niger in A.5/B.5-6 aangeeft dat hij het burgerrecht verkreeg tijdens het
consulaat van Titus Plautius Silvanus Aelianus en Taurus Statilius Corvinus. Zij bekleedden samen het consulaat
tussen maart en juni 45. Cf. P.A. GALLIVAN (1978), pp. 408, 424. Anderzijds draagt keizer Claudius op A.4/B.4
nog niet de titel divus, dus dateert de redactie van Niger van vóór oktober 54.
162
D. RATHBONE (2001), p. 99 et passim. Cf. ook infra.
63