HET ARCHIEF VAN LUCIUS POMPEIUS NIGER - E-thesis

meervoud in r. 11-12 (ei[posan). Bovendien past de vertaling van Welles: "In regard to (?) the
legionaries" 718 niet in de subjectieve context van het verslag 719 .
r. 2-8/8-12/13-14/14-22: Vier ontmoetingsmomenten kunnen onderscheiden worden:
1) communicatie tijdens een informele ontmoeting (r. 2-8), enkele dagen voor 1 september
2) afgifte van de tabletjes in de principia (r. 8-12), op 1 september
3) wederzijdse begroeting bij de Paliurus (r. 13-14), op 2 september
4) rechtszitting in het Atrium Magnum (r. 14-22), op 4 september
r. 3: Th'" parembolh'" kan met zekerheid geïdentificeerd worden met het legioenkamp te
Nikopolis nabij Alexandrië 720 , waarover we reeds vroeger spraken (cf. deel 2.5.1.2). De
tempel van Isis bevindt zich vóór het kamp. Cf. S. DARIS (1964), in Doc.Eser.Rom. 103;
comm. bij r. 3.
r. 5: Welles denkt dat ajsebeº" pra'gma erop wijst dat de prefect de soldaten als onbeleefd,
opstandig en misschien ook als trouweloos 721 beschouwde. Eujsevbeia (= pietas) was de
correcte houding van de onderdanen zowel tegenover de keizer als tegenover zijn
vertegenwoordigers 722 . Wenger vertaalt als "Redet nicht ruchloses Zeug" ("Vertel geen
gewetensloze onzin") en ziet ajsebeº" pra'gma niet als verwijzing naar een crimineel feit of
rebellie (contra Welles). De woorden verwijzen volgens hem enkel naar de (al te) hoge eisen
die de legioensoldaten stelden en mogelijk ook naar een belediging van de keizerlijke
administratie (die ervoor had moeten zorgen dat de privileges gerespecteerd werden) door
de veteranen. Aangezien het geheel met een berisping afgehandeld wordt, is er volgens
Wenger geen sprake van trouweloosheid, wel van een inbreuk op de militaire discipline 723 .
Het is zijn visie die we in vertaling volgen.
Het voorstel van Westermann om átavíraágíma te lezen 724 - door Segré 725 afgewezen - lijkt
misschien inhoudelijk wel aannemelijker, maar minder goed overeen te stemmen met de
foto 726 . Daarom behoud ik de lezing ápíra'ágíma.
718 C.B. WELLES (1938), p. 43.
719 U. WILCKEN (1939), p. 238.
720 Voor de argumentatie, cf. C.B. WELLES (1938), pp. 44-45. Cf. ook L. WENGER (1939), p. 387 n. 2.
721 In de Ptolemaeïsche tijd werd ajsebei'" gebruikt in de betekenis van "rebellen". Cf. C.B. WELLES (1938), p.
47 n. 22, gevolgd door U. WILCKEN (1939), p. 237.
722 C.B. WELLES (1938), p. 47.
723 L. WENGER (1939), p. 385 n. 2 en L. WENGER (1942), pp. 370-371.
724 Voor de argumentatie, cf. W.L. WESTERMANN (1941), pp. 22-23 en pp. 28-29. Hij denkt dat de prefect
tarachv had gezegd en dat de soldaten daar in hun verslag tavragma van gemaakt hadden. L. WENGER (1942),
p. 370 n. 29 sluit zich aan bij Westermann.
725 A. SEGRÉ (1942/3), p. 569. S. DARIS in Doc.Eser.Rom. 103 houdt ook de lezing ápíra'ágíma aan, maar ik ben
niet zeker (cf. zijn kritisch apparaat) of hij op de hoogte is van de nieuwe lezing van Westermann.
726 A. SEGRÉ (1942/3), p. 569.
199